Toevoeging webmaster: Dit bericht is uit de tijd dat CVZ het bevoegd orgaan was (thans: ZIN), en de AWBZ nog bestond (vöör 1 januari 2015).
Ontving je als Frankrijkganger een langlopend Nederlands pensioen of uitkering, zoals WAO, AOW of Anw en was je ziekenfondsverzekerd in Nederland, dan was een overschrijving per gezinslid met het formulier E 121 naar de CPAM nodig, het plaatselijke kantoor van de Caisse primaire d’assurance maladie. Deze verplichting geldt sinds 1 januari 2006 ook voor de Nederlanders die in Frankrijk particulier verzekerd waren en een wettelijke pensioen uit Nederland ontvangen.
Via uiterst verwarrende procedures, onduidelijke richtlijnen was het nodig om dat formulier E 121 te pakken te krijgen. Het CVZ, College voor Zorgverzekeringen, dat is belast met de uitvoering van de regels van de Zorgverzekeringswet (Zvw) voor Nederlanders in het buitenland, is inmiddels wat gewend geraakt aan de procedures en lijkt deze onder de knie te krijgen. Het opgelegde systeem, dat tot stormen van verontwaardiging heeft geleid, houdt in dat de gepensioneerden niet in Frankrijk, maar in Nederland een vaste bijdrage moeten betalen en nog eens bijdragen op pensioen en overige inkomsten en voor de AWBZ. Die bijdragen worden ingehouden op de AOW, uitkeringen en overige pensioenen. Nederland verrekent de ontvangen bijdragen met het land waar de Nederlanders gebruik maken van het ziekenfondssysteem aldaar.
- Voor emigranten naar Frankrijk zijn er vier mogelijkheden van verzekeringen tegen ziektekosten: men blijft in Nederland verzekerd als daar het inkomen wordt verdiend;
- wie gaat werken in Frankrijk of een (pseudo)bedrijfje opricht, heeft niets meer met Nederland van doen en meldt zich bij een vaak goedkopere Franse ziekenfondskas. Men is dan niet meer verdragsgerechtigd en je wordt afgemeld bij het CVZ;
- je wordt ‘verdragsgerechtigd’ (bij een wettelijk pensioen of uitkering uit Nederland), aanmelding bij het CVZ is verplicht, waarna aanmelding in Frankrijk noodzakelijk is;
- zelf een particuliere verzekering zoeken als er geen wettelijk pensioen in Nederland bestaat en men leeft van bijvoorbeeld eigen vermogen. Na een verblijf van vijf jaar is aanmelding mogelijk bij de CMU, hoewel deze regeling juli 2011 is herzien. De wachttijd van vijf jaar is vervallen.
De overheid verwoordt het aldus: de ‘verdragsgerechtigdheid’ betekent het hebben van aanspraak op vergoeding van medische- en zorgkosten ten laste van Nederland, naar de regels van het wettelijke stelsel in Frankrijk. Dit vloeit voort uit het Europese sociale zekerheidsrecht (EG1408/71). Die verdragsgerechtigdheid is op de eerste plaats gericht op degenen die een wettelijk pensioen of een wettelijke (langlopende) uitkering vanuit Nederland hebben (waaronder AOW en WAO, een ABP-pensioen en een militair pensioen enzovoort.) Bij een dergelijk pensioen zijn ook andere pensioenen en uitkeringen zoals lijfrente belastbaar voor de Zvw-bijdragen. Wie in Frankrijk woont en geen wettelijk pensioen geniet, dus (nog) niet verdragsgerechtigd is, zal over zijn wereldinkomen geen bijdragen behoeven te betalen.
Voor gezinsleden van 18 jaar en ouder moeten afzonderlijke bijdragen worden betaald en kan men in aanmerking komen voor de zorgtoeslag. Wie alleen een pensioen of uitkering uit Nederland ontvangt, is niet meer verzekerd voor de AWBZ, maar moet zich tevreden stellen met de zorg in het woonland. Bij een eventuele terugkeer in Nederland is er geen wachttijd meer voor verdragsgerechtigden. Een wachttijd geldt evenmin voor voor de mensen die tot 2006 bij een ziekenfonds verzekerd waren en ook zij die voor de invoering van de Zvw een AWBZ-voorziening hadden, behouden deze.
Het wordt aangeraden, zo legt het CVZ uit, tijdig de uitkerings- of pensioeninstantie te informeren, want bij een te late melding kan het zijn dat er geen recht op medische zorg is in je nieuwe woonland. De Nederlandse zorgverzekeraar zal bij de verhuizing stoppen met de inhouding van de nominale premie en ook het CVZ informeren over de verhuizing. Deze zal dan het formulier E 121 toesturen nadat eerst gevraagd is of men werkelijk verdragsgerechtigd is (geen baantje of bedrijf heeft in Frankrijk bijvoorbeeld), waarmee je je meldt bij de CPAM, gevestigd in de wat grotere plaatsen in de buurt. Voor meeverhuizende gezinsleden is een afzonderlijk formulier nodig. Niet-WAO’ers kunnen dan rekenen op een vergoeding van in het algemeen 70% van de gemaakte kosten. Men zal zelf voor een aanvullende verzekering moeten zorgen bij bijvoorbeeld een Franse maatschappij. Ontvangers van WAO vallen in Frankrijk onder het 100% vergoedingentarief. De basisvoorzieningen zijn overigens in Frankrijk wel ruimer, zoals tandartszorg.
In 2013 heeft de federatie van Nederlandse verenigingen in Frankrijk FANF een samenvatting opgesteld van problematiek en procedures van de Zvw voor Nederlanders in Frankrijk. Enkele passages hieruit:
De zorgverzekering voor de Nederlanders die, wonend in Frankrijk, een pensioen ontvangen uit Nederland (de Verdragsgerechtigden) is ondergebracht bij de CPAM. De verzekering is in principe gebaseerd op de voorwaarden van de CPAM. Sinds 1 mei 2010 heeft het Centre des Liaisons Européennes et Internationales de Sécurité Sociale (CLEISS) echter de richtlijn uitgegeven dat men alleen nog maar medische verrichtingen aan verdragsgerechtigden vergoedt die op het Franse grondgebied zijn uitgevoerd. Dat wil zeggen dat men niet meer, zoals voorheen, kan rekenen op een vergoeding van de CPAM wanneer men buiten Frankrijk medische hulp nodig heeft. Voor niet-verdragsgerechtigden (en Fransen) is dit meestal wel het geval. In de praktijk blijkt dat veel medewerkers van de CPAM hier niet goed van op de hoogte zijn. Na het indienen van de declaratie blijkt dan dat men niet voor vergoeding in aanmerking komt. Reisverzekeringen gaan in het algemeen uit van de aanwezigheid van een onderliggende zorgverzekering waarop men medische kosten, althans gedeeltelijk, kan verhalen. Als verdragsgerechtigde heeft men dus buiten Frankrijk geen onderliggende verzekering bij de CPAM. Het kan nodig zijn een speciale reisverzekering af te sluiten. De beperking van de diensten van de CPAM aan verdragsgerechtigden tot het Franse grondgebied heeft een belangrijke consequentie voor de vergoedingen die men van de Mutuelle (aanvullende ziektekostenverzekering) kan verwachten. De Mutuelles zijn via een systeem gekoppeld aan de CPAM. De Mutuelles vullen via dit systeem de gedeeltelijke vergoedingen van de CPAM aan. Aangezien de CPAM zich beperkt tot verrichtingen binnen het Franse grondgebied zijn ook de aanvullende uitkeringen van de Mutuelles beperkt tot verrichtingen binnen het Franse grondgebied. Kosten van verrichtingen buiten het Franse grondgebied worden dus door de Mutuelle niet vergoed, ook niet gedeeltelijk.
De CPAM verzorgt de aanspraak op zorg binnen het Franse grondgebied, het CVZ en AGIS de aanspraak in de rest van Europa en enige geassocieerde landen. Buiten Europa kan men als verdragsgerechtigde geen aanspraak op zorg maken. Noch de CPAM, noch CVZ/AGIS vergoedt ook maar een gedeelte van de medische kosten gemaakt buiten Europa. Dit is al jaren een erkende lacune in het systeem waar nog geen oplossing voor is gevonden. Het betekent tevens dat men een probleem kan krijgen met een reisverzekering.
Bron: infofrankrijk.com