De politiek wil druk houden op een overgang naar een individueel pensioenstelsel, zegt Martin van Rooijen, die een doemscenario schetst: het bestaande stelsel wordt overboord gegooid en de bestaande pensioenrechten worden onteigend. 50PLUS zegt: handen af van het huidige pensioenstelsel! “Want de feiten tonen aan dat ons stelsel niet alleen in woorden maar óók in daden wereldkampioen is!”
Ons pensioenstelsel is een privaat stelsel en niet een publiek. Oud-CDA-minister Maxime Verhagen wil dat onderscheid opheffen en de pensioenpot gebruiken voor financiering van publieke investeringen. Maar de politiek moet met zijn handen afblijven van ons private stelsel, dat het beste ter wereld is, met grote rendementen over langere termijn. Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft bijvoorbeeld 7 procent rendement behaald over de laatste dertig jaar!
Bert de Vries – eveneens een voormalig CDA-minister, van Sociale Zaken – gaf deze week in een opinieartikel in het Financieele Dagblad een veel juistere visie op ons pensioenstelsel. Pikant is de timing van zijn opinie: op de dag dat Hans de Boer, voorzitter van ondernemersorganisatie VNO-NCW, en Han Busker, voorzitter van vakcentrale FNV – die eigenaar zijn van het pensioenstelsel – langskomen bij de formatieclub van vier die juist van drie weken vakantie zijn teruggekomen.
De Vries zegt dat wie in de tweede pensioenpijler (het aanvullend pensioen) solidariteit uitbant – door het instellen van individuele potten – de deur openzet naar een privaat verzekeringsstelsel. Lees zijn opiniestuk in het Financieele Dagblad hier.
Door het superstrenge FTK kan niet worden geïndexeerd in de komende 10 tot 15 jaar
De politiek heeft onder het mom van toezicht een superstreng kader gemaakt met een rekenrente voor de verplichtingen van 1,5 procent voor de komende zestig jaar. Dat kader heet Financieel Toetsingskader, FTK. Ik noem dat steeds Financiële Toekomst Kapot. Door het FTK kan niet worden geïndexeerd in de komende tien tot vijftien jaar nadat er nu al tien jaar niet is geïndexeerd. Bij een aantal fondsen is zelfs gekort, soms fors. Neem het Pensioenfonds Metaal en Techniek: 7 procent gekort en zelfs tweemaal bijna 7 procent.
Ons prachtige pensioenstelsel zou volgens de meeste partijen overboord moeten worden gegooid omdat er onvoldoende vertrouwen zou zijn bij de deelnemers. Bert de Vries wijst er terecht op dat dat vooral een aangepraat gevoel is bij jongeren en dat dat de basis is geweest voor de discussie over de overgang naar een individueel stelsel.
Dat ouderen ‘de pot leegeten’ is bewuste ‘framing’
Dat het vertrouwen laag is, is geen wonder als er systematisch ‘framing’ en ‘bashing’ plaatsvindt door alsmaar te beweren dat de ouderen de pot leegeten waardoor de jongeren straks geen pensioen zullen ontvangen, maar wel premie betalen voor de ouderen. Tegen zulke onzin is geen enkel verweer mogelijk! Toch maken veel pensioendeskundigen en wetenschappers er graag gebruik van. Ook helaas het kabinet, politieke partijen, de SER en toezichthouders. Feiten en cijfers tonen aan dat het beste stelsel niet alleen in woorden maar óók in daden wereldkampioen is! Sinds het begin van de kredietcrisis – nu precies tien jaar geleden – is het pensioenvermogen verdubbeld van 700 tot 1400 miljard euro door heel hoge rendementen, zowel direct door dividend en rente als indirect door waardestijging van de bezittingen.
Het grootste probleem is de risicovrije rekenrente en daar is een oplossing voor. Gebruik het verwachte rendement – nu 3 procent – voor de berekening van de pensioenverplichtingen. Want dat rendement wordt ook gebruikt voor de berekening van de hoogte van de pensioenpremie. Omdat de premie wordt berekend met 3 procent en de verplichtingen met 1,5 procent is de premie niet kostendekkend en dus te laag. Vandaar de term ‘gedempte premie’. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft dit verschil in rente ‘inconsistent’ genoemd en erkent dat het een weeffout is. Maar de politiek wilde die te lage premie persé. De Staat betaalt immers de ABP-premie.
De politiek wil de rekenrente niet aanpassen om druk te houden op overgang naar een individueel stelsel
Door de ‘gedempte premie’ met verwacht rendement van 3 procent betalen de werkenden elk jaar 10 miljard euro te weinig premie. Dat leidt tot lagere dekkingsgraad en zo leidt dat mede tot geen indexatie en soms zelfs kortingen. Daarvan zijn vooral de gepensioneerden het slachtoffer, want die voelen dat direct in de portemonnee.
Andere oplossingen zijn: een vaste rekenrente van 4 procent of een risico-opslag op de risicovrije rente zoals de SER destijds heeft bepleit. Er zijn dus wel degelijk oplossingen voor de te lage rekenrente, die mede door de Europese Centrale Bank (ECB) en bankpresident Draghi is gemanipuleerd. Door het ECB-beleid is de rekenrente volgens de DNB 0,8 tot 1,5 procent te laag. Maar de politiek wil de systematiek van de rekenrente niet aanpassen om zo de druk te houden op overgang naar een individueel stelsel. En dus om zo het bestaande stelsel overboord te gooien en de bestaande pensioenrechten te onteigenen.
In het najaar moeten alle partijen met de billen bloot!
Daarom heeft 50PLUS de koe bij de horens gepakt en een initiatiefwetsontwerp ingediend met een tijdelijke bodem in de rekenrente van 2 procent voor maximaal vijf jaar. Dat is internationaal gezien zeer bescheiden: Nederland heeft de laagste rekenrente, ook volgens de Europese toezichthouder EIOPA. Doel van ons initiatief is om de komende jaren te voorkomen dat er gekort wordt!
Immers, als de beleidsdekkingsgraad vijf jaar beneden de 104,5 procent blijft, moet er volgens het FTK onvoorwaardelijk gekort worden in 2021. De korting is dan het verschil tussen de dan bestaande dekkingsgraad en de norm van 104,5 procent. Als die maar 100 procent is, moet er 4,5 procent gekort worden. Als die 95 procent is, dan is de korting bijna 10 procent. Het door mij ingediende initiatiefwetsvoorstel is dus van groot belang!
Voor eind augustus dien ik de antwoorden in op de vragen van de Kamerleden van de Commissie Sociale Zaken. Met het formuleren van die antwoorden zijn we nu hard aan het werk. In het najaar kan dan het debat gevoerd worden en moeten de partijen met de billen bloot!
Martin van Rooijen
Tweede Kamerlid 50PLUS
Bron: 50PLUS, 10 augustus 2017