34923 Wijziging van een aantal wetten op het terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport teneinde misslagen en omissies te herstellen (Verzamelwet VWS 2018)
NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG
Artikel XVII
De leden van de VVD-fractie stellen een aantal vragen over fraude bij en uitvoering van de regeling voor een dekking tegen zorgkosten voor personen die als gevolg van toepassing van Europees recht met terugwerkende kracht onder de Zvw vallen. Zij vragen welke alternatieven zijn overwogen en waarom specifiek voor deze oplossing is gekozen.
Terecht benadrukken de leden van de VVD-fractie, net als de Raad van State, het belang van de uitvoerbaarheid van de regeling. Daarom is het wetsvoorstel opgesteld in overleg met de Belastingdienst en andere relevante uitvoerende instanties zoals het CAK. Bij de voorbereiding van het wetsvoorstel is geconcludeerd dat uitvoeringstoetsen op dat moment mede uit het oogpunt van efficiency niet opportuun waren. Er werden geen belemmeringen voorzien die een uitvoerbare regeling in de weg staan. Bij deze overweging speelt ook een rol dat het zeer klein aantal gevallen betreft, namelijk slechte enkele tientallen op jaarbasis. Bovendien doen deze gevallen zich ook nu al voor en is Nederland op grond van de rechtstreeks werkende Verordening, gegeven de uitspraak in de zaak Fischer-Lintjens (C 543/13), reeds gehouden in een oplossing te voorzien. Het met terugwerkende kracht aangaan van een zorgverzekering is immers geen optie. Voorlopig bestaat de oplossing daarom uit het sluiten van vaststellingsovereenkomsten met de betrokken personen. Zowel voor de uitvoerende instanties, als de betrokken zelf is dit geen optimale situatie. Daarom is het van belang een wettelijke grondslag te creëren voor een adequate vergoeding en een passende bijdrage, en met bijbehorende rechtsbescherming voor betrokkenen. In overleg met de relevante instanties zal deze zomer de ministeriële regeling worden ontworpen. Hierin zullen de ervaringen met de vaststellingsovereenkomsten worden verwerkt. Op basis van het ontwerp van de ministeriële regeling zullen de volledige fraude- en uitvoeringstoetsen worden verricht. De regeling zal tegelijk met het wetsvoorstel in werking treden.
De leden van de VVD-fractie vragen hoe groot de kans is op een dubbele heffing indien in het buitenland ten onrechte betaalde premies niet gerestitueerd zullen worden en of hiervoor een soort hardheidsclausule opgenomen kan worden.
De kans op dubbele heffing is gering. Artikel 30 van de Verordening staat dat immers niet toe. Ook de rechtsoverwegingen 51 t/m 57 van het arrest Rundgren (C-389/99) wijzen in die richting. In deze zaak is bepaald dat een pensioen- of rentetrekker op grond van het feit dat hij op het grondgebied van een lidstaat woont, geen premies voor de verplichte verzekering kunnen worden verlangd ter dekking van de kosten van prestaties die ten laste komen van een andere lidstaat. De consequentie van deze uitspraak is dat dubbele heffing ongedaan gemaakt zou moeten worden in het land dat de kosten voor de zorg bij nader inzien niet draagt. De verplichting daartoe vloeit voort uit de Verordening. Er is geen aanleiding om aan te nemen dat andere lidstaten zich op dit punt niet zouden houden aan de Europese regelgeving, waardoor de noodzaak voor een hardheidsclausule ontbreekt. Wanneer een andere lidstaat de achteraf onterecht betaalde premies niet restitueert zal Nederland met de betreffende lidstaat in bilateraal overleg treden en zo nodig de Europese Commissie betrekken om de casus op te lossen.
Een hardheidsclausule zou ertoe leiden dat Nederland betaalt wat een andere lidstaat verschuldigd is.
Deze leden van de GroenLinks-fractie vragen of de ‘enkele tientallen gevallen op jaarbasis’ die met terugwerkende kracht premie moeten betalen, door onwetendheid niet verzekerd waren in Nederland en in hoeverre hier rekening mee wordt gehouden.
Het gaat om personen waarvan met terugwerkende kracht blijkt dat zij onder de Nederlandse ziektekostendekking vallen. Dit kan veroorzaakt zijn door hun onwetendheid. Het wordt niet nodig geacht hier rekening mee te houden. Ook betrokkenen die niet wisten dat ten onrechte een buitenlandse dekking werd toegepast, dienen met terugwerkende kracht in de positie gebracht te worden alsof het Nederlandse stelsel van toepassing is geweest. Dit betekent weliswaar dat zij alsnog een premievervangende bijdrage betalen, maar ook dat zij in aanmerking komen voor een zorgtoeslag en voor vergoeding van hun ziektekosten.
In het VK wordt het merendeel van de gezondheidszorg betaald uit de geheven belastingen. Gepensioneerde Nederlandse inwoners van het VK die in het VK belasting betalen over hun wereldinkomen betalen dus ruimschoots mee aan de National Health Service.
Aldus betalen zij dubbel voor de gezondhaidszorg, omdat zij verplicht zijn hun bijdrage te leveren aan de Nederlandse zorgverzekering.
De Nederlandse overheid was desgevraagd geenszins “bereid in bilateraal overleg [met het VK te ] treden”, of de Europese Commissie bij de zaak te betrekken om de casus op te lossen.
Het onderwerp (vallend onder, zie de factsheet, “discoördinatie van sociale en fiscale heffingen”) komt binnenkort ook aan de orde in een bezoek van de delegaties Fanf en VBNGB aan de 2de Kamer. Het betreft alle (EU)staten die de wettelijke zorg financieren uit de algemene middelen (en dat zijn er veel naast het V.K.). Onder een eerder kabinet bleek het Ministerie van Financiën in geval van Spanje het onderwerp wel bilateraal aan de orde te stellen, maar kreeg nul op rekest van Spanje. Een complicerend punt in de relatie met Spanje was en is dat Spanje (nog steeds) op basis van vaste bedragen het verdragsrecht voor gepensioneerden wonend in Spanje afrekent.