Het inkomen uit vermogen (waarde van banktegoeden, contant geld, aandelen, bezittingen, etc. minus de schulden) wordt voor de heffing van de inkomstenbelasting forfaitair vastgesteld op 4%. Hierover betaalt men 30% belasting. Aangezien het daadwerkelijk rendement op bezittingen al jaren ver onder de 4% ligt (de bankrente is bijvoorbeeld al veel lager), is door belastingplichtigen massaal bezwaar gemaakt tegen deze methode.

Er zijn (voorjaar 2016) twee ontwikkelingen aan de gang.

De regering bestudeert of andere mogelijkheden, zoals het belasten van het daadwerkelijk rendement, toepasbaar zijn (zie de vragen en antwoorden in dit kamerstuk).

Daarnaast beslist de Hoge Raad – naar vewachting in de loop van 2016 – of de 4%-regeling in strijd is met Europese regels. Wij berichtten al eerder over het (kritische) advies van de Advocaat-Generaal van de Hoge Raad.

Box 3 nieuwe stijl

Deze vaak bekritiseerde Nederlandse methode van berekenen van de inkomstenbelasting over het vermogen, 30% belasting over forfaitair 4% van spaargeld en aandelen, gaat veranderen. Deze wijziging is van belang voor belastingplichtigen, die over hun vermogen inkomstenbelasting moeten betalen in Nederland. Voor veel emigranten geldt dat het vermogen op grond van het betreffende belastingverdrag in het woonland belastbaar is. Echter ook voor hen kan de wijziging van belang zijn, en wel in verband met de regeling kwalificerende buitenlandse belastingplicht. Bij de berekening van het in het woonland belaste deel van het inkomen moeten daarbij de Nederlandse regels worden gehanteerd, ook als het woonland op een andere wijze belast. Het komt voor, dat het wel of niet kwalificeren afhankelijk is van het fictieve box 3 inkomen en in dat geval is natuurlijk de gewijzigde berekeningswijze belangrijk.

De wijziging is als volgt.

Naar verwachting zal vanaf 2019 belasting worden geheven over het werkelijk rendement over de verschillende vermogensbestanddelen. In de jaren 2017 en 2018 geldt nog steeds een forfaitair systeem, echter onderverdeeld in schijven. Het belastingpercentage blijft 30%, maar het rendement is voor 2017 vastgelegd volgens onderstaande tabel. De vrijstelling (voor kwalificerende buitenlands belastingplichtigen) bedraagt in 2017 25.000 €, voor fiscaal partners 50.000 €.

Vermogen boven de vrijstelling       Forfaitair rendement           Belastingheffing
Van 0 € Tot 75.000 €                                      2,9%                                   0,87%
Van 75.000 € Tot 975.000 €                         4,7%                                    1,41%
Boven 975.000 €                                              5,5%                                    1,65%

Voor 2018 worden de percentages in een later stadium vastgesteld.