ECLI:NL:RBDHA:2019:11206 Rechtbank Den Haag, 24-10-2019, AWB – 18 _ 7643
Datum uitspraak: 24-10-2019 Datum publicatie: 07-11-2019 Rechtsgebieden:
Belastingrecht Bijzondere kenmerken: Eerste aanleg – meervoudig Vindplaatsen: Rechtspraak.nl Inhoudsindicatie:
Bij notariële akte van 6 juni 2011 heeft eiseres van haar ouders het bloot eigendom verkregen van een in Frankrijk gelegen woning, met voorbehoud van levenslang vruchtgebruik van haar ouders gezamenlijk of afzonderlijk. De vader van eiseres is in 2012 overleden. De moeder van eiseres is nog in leven. In geschil is of het door eiseres verkregen bloot eigendom van de woning deel uitmaakt van de rendementsgrondslag in box 3. Meer specifiek in geschil is of artikel 5.4, lid 3, onderdeel a van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) van toepassing is. Eiseres stelt dat de akte van 6 juni 2011 een uiterste wilsbeschikking betreft. Eiseres stelt dat daarmee aan alle voorwaarden van artikel 5.4, lid 3, onderdeel a van de Wet IB 2001 is voldaan. Uit hetgeen door partijen naar voren is gebracht over de Franse rechtsfiguur die ten grondslag ligt aan de verkrijging maakt de rechtbank op dat naar Frans recht in dit geval ten titel van vervroegde erfdeling wordt verkregen. Vooruitlopend op een toekomstige erfenis wordt bij leven reeds verdeeld. Nu de verdeling bij leven is geschied, ligt aan de verkrijging naar het oordeel van de rechtbank een schenking ten grondslag en geen uiterste wilsbeschikking. Artikel 5.4, lid 3, onderdeel a van de Wet IB 2001 is niet van toepassing, de beroepen zijn ongegrond verklaard.
Daaruit het oordeel van de Rechtbank:
- Uit hetgeen door partijen naar voren is gebracht over de Franse rechtsfiguur die ten grondslag ligt aan de verkrijging maakt de rechtbank op dat naar Frans recht in dit geval ten titel van vervroegde erfdeling wordt verkregen. Vooruitlopend op een toekomstige erfenis wordt bij leven reeds verdeeld. Nu de verdeling bij leven is geschied, ligt aan de verkrijging naar het oordeel van de rechtbank een schenking ten grondslag en geen uiterste wilsbeschikking. Er zijn geen aanwijzingen dat naar Frans (erf)recht zowel in geval van erfopvolging krachtens de wet als in geval van erfopvolging krachtens uiterste wilsbeschikking, niet zou moeten worden aangesloten bij het moment van overlijden van de erflater. In de akte van 6 juni 2011 wordt bovendien consequent gesproken over ‘schenker’ en ‘begiftigden’. Dat eiseres de vermoedelijke erfgenaam is en dat de schenking is bedoeld als voorschot op de erfenis doet daar niet aan af. Ook het latere overlijden van de vader van eiseres nadien heeft daarop geen invloed. De beoordeling van de verkrijging moet naar het oordeel van de rechtbank plaatsvinden op het moment van de verkrijging. Een latere gebeurtenis maakt niet dat de verkrijging onder andere omstandigheden is geschied en brengt aan die beoordeling dus geen verandering meer. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de uitzondering van artikel 5.4, lid 3, onderdeel a van de Wet IB geen toepassing vindt zodat het bloot eigendom van de woning tot de rendementsgrondslag van box 3 behoort met een waarde van € 200.000.
- De stelling van eiseres dat een Frans staatsburger anders wordt behandeld dan een Nederlands staatsburger en er derhalve sprake is van discriminatie, kan niet worden gevolgd. Er is immers geen sprake van vergelijkbare gevallen. De Nederlandse wetgeving kent namelijk geen verkrijging van vervroegde erfdeling. Wanneer in Nederland tijdens leven het bloot eigendom van een woning wordt overgedragen, is die verkrijging belast met schenkbelasting.
- Gelet op wat hiervoor is overwogen dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard.
Enig idee Jan hoe dit dan WEL geregeld zou kunnen worden, zodat wel aan de voorwaarde van erflating zonder voorafgaande schenking voldaan kan worden?
Of is de regel in de uitspraak, dat het Nederlands recht die vorm ueberhaupt niet kent van wezenlijk belang voor de onmogelijkheid het gevraagde te regelen zoals eiseres hoopte en verzocht.
Daarvoor ken ik het Franse recht onvoldoende. Ik vraag me af wat de gevolgen zijn als de figuur van de erfdeling vooraf niet gebruikt zou zijn en het kind gewoon samen met de moeder zou erven, of er een testament zou zijn waarbij het kind het blote eigendom zou erven en de moeder het vruchtgebruik bij overlijden van de vader. Het betreft hier dan wel een grensoverschrijdende erfenis met bovendien de vraag aan welk land het kind in zo’n geval belastingplichtig is voor erfbelasting.
Dank Jan voor je antwoord. Dat overdenkend, vermoed ik, dat er weinig aan te doen is.
Er is geen verdrag tussen Nederland en Frankrijk rond successie. Nederland is over het algemeen genegen om elders betaalde successie in mindering te brengen op in Nederland verschuldigde. V.w.b. onroerend goed heft Frankrijk altijd over de waarde van in Frankrijk gelegen onroerend goed. Ongeacht de woonplaats van de successieplichtige.
En omdat Nederland (zie vonnis) de Franse constructie zoals gebruikt niet kent, kom ik tot mijn vermoeden, dat er vermoedelijk geen constructie mogelijk is in dit geval. Als men dat al zou willen. Belastingvermijding is m.i. hier ook in het spel.
En….successierecht blijft een discussiepunt.
Jaap
In het arrest wordt niet gesproken over de toepassing van het belastingverdrag. Bloot eigendom lijkt me te leiden tot inkomen uit onroerend goed. Dat is blijkens art. 6 van het belastingverdrag toegewezen aan Frankrijk voor heffing (met progressievoorbehoud in Nederland, maar dat heeft weinig betekenis omdat box 3 in die jaren nog geen progressie in het tarief kende). Het gaat hier om een binnenlands belastingplichtige.
Wel geldt dat in beginsel schenkingsbelasting verschuldigd is ook aan Nederland, maar – zoals Jaap terecht opmerkt – zal Nederland eenzijdig rekening houden met evt verschuldigde Franse belasting bij verkrijgen van het blote eigendom.