Door gebruik te maken van deze website gaat u akkoord met het privacybeleid en de disclaimer.

  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Skip to content
  • Spring naar de eerste sidebar

VBNGB

Vereniging Belangenbehartiging Nederlands Gepensioneerden in het Buitenland

  • Home
  • De VBNGB
    • De VBNGB
    • Bestuur
    • Landenvertegenwoordigers
    • Adviseurs
    • Algemeen secretariaat
    • Statuten
    • Vergaderingen
  • Lid worden
    • Lid worden
    • Betalen contributie
  • Contact
  • Deze site
    • Deze site
    • Website VBNGB – moderatie
    • Inlogprocedure voor leden
    • Privacybeleid VBNGB
    • Disclaimer
  • Abonneren
  • Aftrekbaarheid van bijdragen/premies ziektekosten in uw woonland
  • Algemene dossiers
    • Belastingen
      • Belastingverdragen van Nederland met woonland
      • Bronbelasting
      • Conserverende aanslag
      • Erfrecht en erfbelasting
      • Inkomen uit vermogen – box 3 nieuwe stijl
      • Koopkrachtontwikkeling
      • Kwalificerende buitenlandse belastingplicht (1) – woonland
      • Kwalificerende buitenlandse belastingplicht (2) – 90%-regeling
      • Kwalificerende buitenlandse belastingplicht (3) – inkomensverklaring
      • Kwalificerende buitenlandse belastingplicht (vanaf 2015) – algemene informatie
        • KBB – verdere beperkingen per 1 januari 2019
      • NiNbi beschikking
      • Over BSN – Burgerservicenummer als u in het buitenland woont
      • Over DigiD
      • Uitwisselen van belasting gegevens
      • Wereldinkomen
    • CAK-ZIN-CVZ
      • Bijlage 2 – De buitenlandregeling. Uit het rapport van de Nationale ombudsman 15 december 2016
    • EESSI
    • Nabestaanden
    • Nederlanderschap
      • Rapport 2016 – Aanbevelingen Nationale Ombudsman
      • Rapport 2016 – Belangrijkste bevindingen
      • Rapport 2016 – De burger is de dupe van een gebrekkige informatieverstrekking
      • Rapport 2016 – De nationaliteitswetgeving is te complex
    • Pensioenen
      • Gebrekkige solidariteit hoort bij een pensioenstelsel
      • Naar een nieuw Europees pensioenstelsel – over Pepp
      • Naar een nieuw Nederlands pensioenstelsel
    • Politiek
      • De Tweede Kamer – alles wat u erover wilt weten
    • Rekenmodellen
    • Verdragsgerechtigden
    • Zorg
      • De Patiëntenrichtlijn
        • Patiëntenrichtlijn – vragen&antwoorden
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 1
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 2
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 3
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 4
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 5
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 6
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 7
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 8
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 10
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 11
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 12
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 13
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 14
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 15
          • Patiëntenrichtlijn – vraag&antwoord 9
      • De voorgeschiedenis
      • Grensoverschrijdende zorg – wetsvoorstel 34.333
      • Pensioenlandzorg
        • Pensioenlandzorg – 2020
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 1
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 10
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 11
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 2
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 3
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 4
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 5
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 6
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 7
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 8
        • Pensioenlandzorg – vraag&antwoord 9
        • Wat betaal je voor de zorg?
      • Vo 883/2004 Toelichting artikel 26 CVA
      • Wet- en regelgeving zorg en zorgverzekering – internationaal
        • Electronic Exchange of Social Security Information (EESSI)
      • Wet- en regelgeving zorg en zorgverzekering – nationaal
      • Woonlandfactor
      • Woonlandzorg
        • Wet Langdurige Zorg
      • Zorgkosten binnen de EU
      • Zorgverzekeringswet
    • Zorgkosten buiten de EU
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Agenda
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Akkoordverklaring jaarstukken 2018 bestuursleden
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Balans per 31-12-2018
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Getekende accountantsverklaring
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Jaarverslag 2018
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Notulen
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Staat van Baten en lasten 2018
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Te nemen besluiten door ALV 2019
  • Algemene Ledenvergadering 2019 – Uitnodiging
  • Algemene Ledenvergadering 2020 – Agenda
  • Algemene Ledenvergadering 2020 – Jaarverslag 2019
  • Algemene Ledenvergadering 2020 – Uitnodiging
  • Belastingen in Zweden
  • Bestuursmededelingen
  • Betalen contributie
  • Buiten de EU
    • Belastingen in Colombia
    • BES eilanden portal
    • Canada nieuws
    • Colombia nieuws
    • Eigen huis en wonen in Colombia
    • Nederlanders in Canada – achtergronden en aantallen
    • Nederlanders in Colombia – achtergronden en aantallen
    • Nederlanders in Costa Rica – achtergronden en aantallen
    • Nuttige sites Canada
    • Nuttige sites Colombia
    • Nuttige sites Costa Rica
    • Pensioen in Colombia
    • Thailand portal
      • Belastingen in Thailand
      • Eigen huis en wonen in Thailand
      • Nederlanders in Thailand
      • Nuttige sites Thailand
      • Pensioen in Thailand
      • Thailand nieuws
      • Vermogen en Erfrecht in Thailand
      • Zorg in Thailand
    • Turkije portal
      • Landensites Turkije
      • Turkije nieuws
    • Vermogen en Erfrecht in Colombia
    • Zorg in Colombia
  • Columns Jan de Voogd
  • Contactformulier
  • De VBNGB
    • Adviseurs
    • Algemeen secretariaat
    • Bestuur
    • Landenvertegenwoordigers
    • Statuten
      • Statuten – Algemene Vergadering
      • Statuten – Bestuur en vertegenwoordiging
      • Statuten – Bestuur, benoeming en ontslag
      • Statuten – Bestuursvergaderingen
      • Statuten – De comparanten
      • Statuten – Doel
      • Statuten – Geldmiddelen
      • Statuten – Huishoudelijk reglement
      • Statuten – Landenvertegenwoordigers
      • Statuten – Lidmaatschap
      • Statuten – Naam en zetel
      • Statuten – Ontbinding en vereffening
      • Statuten – Slotbepalingen
      • Statuten – Statutenwijziging
      • Statuten – Verenigingsjaar
  • Deze site
    • Disclaimer
    • Inlogprocedure voor leden
    • Privacybeleid VBNGB
    • Website VBNGB – deels open en deels afgesloten
    • Website VBNGB – moderatie
    • Website VBNGB – rss feeds
  • Factsheets
  • Gastenboek
  • Home
  • Landeninformatie
    • België portal
      • Belastingen in België
      • België nieuws
      • Eigen huis in België
      • Erfrecht, erfbelasting en keuze Nederlands erfrecht
      • Landensites België
      • Nederlanders in België – aantallen
      • Pensioen in België
      • Zorg in België
    • Duitsland portal
      • Belastingen in Duitsland
      • Duitsland nieuws
      • Eigen huis in Duitsland
      • Erfrecht, erfbelasting en keuze Nederlands erfrecht
      • Landensites Duitsland
      • Nederlanders in Duitsland – achtergronden en aantallen
        • Duitsland – Biografie van een natie
      • Pensioen in Duitsland
      • Zorg in Duitsland
    • Frankrijk portal
      • Belastingen in Frankrijk
      • Eigen huis in Frankrijk
      • Frankrijk nieuws
      • Landensites Frankrijk
      • Nederlanders in Frankrijk – aantallen
      • Vermogen en Erfrecht in Frankrijk
      • Zorg in Frankrijk
    • Griekenland portal
      • Eigen huis in Griekenland
      • Griekenland nieuws
      • Landensites Griekenland
    • Hongarije portal
      • Belastingen in Hongarije
      • Eigen huis in Hongarije
      • Hongarije nieuws
      • Nederlanders in Hongarije – achtergronden en aantallen
      • Pensioen in Hongarije
      • Vermogen en Erfrecht in Hongarije
      • Zorg in Hongarije
    • Italië portal
      • Eigen huis en wonen in Italië
        • Italiaanse toestanden
      • Italië nieuws
      • Landensites Italië
    • Luxemburg portal
      • Luxemburg nieuws
      • Nuttige sites Luxemburg
    • Malta portal
      • Belastingen in Malta
      • Eigen huis en wonen in Malta
      • Malta nieuws
      • Nederlanders in Malta – achtergronden en aantallen
      • Nuttige sites Malta
      • Pensioen in Malta
      • Vermogen en Erfrecht in Malta
      • Zorg in Malta
    • Oostenrijk portal
      • Belastingen in Oostenrijk
      • Eigen huis in Oostenrijk
      • Landensites Oostenrijk
      • Oostenrijk nieuws
    • Polen portal
      • Landensites Polen
      • Polen nieuws
    • Portugal portal
      • Belastingen in Portugal
      • Eigen huis in Portugal
      • Landensites Portugal
      • Portugal nieuws
      • Vermogen en Erfrecht in Portugal
      • Zorg in Portugal
    • Slowakije portal
      • Landensites Slowakije
      • Slowakije nieuws
    • Spanje portal
      • Belastingen in Spanje
        • Verdragsbijdrage is aftrekbaar voor de Spaanse inkomstenbelasting
      • Eigen huis en wonen in Spanje
        • De huurwet in Spanje
        • Spaanse sporen
      • Landensites Spanje
      • Spanje nieuws
      • Vermogen en Erfrecht in Spanje
        • Europese Verklaring voor Erfrecht en testament
        • Levenstestament en schenken in Spanje – update columns 2017
      • Zorg in Spanje
    • Verenigd Koninkrijk portal
      • Nederlanders in het Verenigd Koninkrijk – Brexit Q&A
      • Verenigd Koninkrijk nieuws
    • Zweden portal
      • Eigen huis in Zweden
      • Landensites Zweden
      • Pensioen in Zweden
      • Zweden nieuws
    • Zwitserland portal
      • Eigen huis in Zwitserland
      • Landensites Zwitserland
      • Zwitserland nieuws
  • Landensites Griekenland
  • Landensites Tsjechië
  • Leden vragen
    • Overzicht ledenvragen
  • Lid worden
  • Nederlanders in Zweden – achtergronden en aantallen
  • Nieuws en nieuw op deze site
  • Nieuwsberichten archief
  • Nieuwsbrief berichten voor opsteller nieuwsbrief
  • Nieuwsbrieven
  • Nuttige sites Hongarije
  • Nuttige sites Verenigd Koninkrijk
  • Nuttige websites
    • Sites met financiële en fiscale informatie
    • Sites over vermogensbeheer en erfrecht
    • Sites over zorg en zorgverzekering
    • Sites van Nederlandse officiële instanties
    • Sites van zusterorganisaties
  • Oproepen VBNGB
  • Pensioenen – over waardeoverdracht (EU Richtlijn Verwerving en behoud van aanvullende pensioenrechten)
  • Sponsoren
    • Sponsoren
  • Stellingen – berichtenarchief
  • Stellingen – resultaten
  • VBNGB bestuursvergadering op 5 oktober 2017
  • Vergaderingen
    • Algemene Ledenvergadering 2017
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Agenda
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Akkoordverklaring jaarstukken bestuursleden
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Balans per 31.12.2016
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Getekende accountantsverklaring
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Jaarverslag 2016
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Staat van Baten en lasten 2016
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – Te nemen besluiten door de ALV
      • Algemene Ledenvergadering 2017 – uitnodiging
    • Algemene Ledenvergadering 2018
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Agenda
        • ALV 2018 – toegevoegd agendapunt 6a – door H. Komdeur
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Akkoordverklaring jaarstukken 2017 bestuursleden
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Balans per 31.12.2017
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Getekende accountantsverklaring
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Jaarverslag 2017
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Staat van Baten en lasten 2017
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Te nemen besluiten door ALV 2018
      • Algemene Ledenvergadering 2018 – Uitnodiging
    • Algemene Ledenvergadering 2019
    • Algemene Ledenvergadering 2020
    • VBNGB bestuursvergadering op 7 oktober 2020
  • Verzoek verzonden
  • WOMEUR

Gebrekkige solidariteit hoort bij een pensioenstelsel

In het artikel Iedereen dezelfde pensioenleeftijd opleggen zet solidariteit onder druk in het FD van 2 augustus 2017 veegt Jan van de Poel, oud financieel directeur van het ABP, de vloer aan met de wijze waarop de tweede pijler van ons pensioensysteem functioneert. Hoewel het artikel uitnodigt tot een grondige discussie over enkele principiële vragen, kom ik er helaas ook een paar slordigheden in tegen die het systeem onverdiend in een kwaad daglicht plaatsen.

De eerste is dat uitkeringen uit kapitaalgedekte pensioenen worden gefinancierd door de actieve deelnemers en de beleggingsopbrengsten. Als mensen ouder worden en de pensioenleeftijd wordt niet aangepast zou dat daarom tot gevolg hebben dat jongere generaties meer premie moeten betalen. Van de Poel zou beter moeten weten. Bij kapitaalgedekt pensioen hoort een kostendekkende premie, gebaseerd op de beste schattingen van de levensverwachting en het te verwachten beleggingsrendement. Wanneer desondanks onvoldoende vermogen wordt opgebouwd kan van de indexering worden afgezien of desnoods op het pensioen gekort worden, zoals veel gepensioneerden inmiddels aan den lijve hebben ondervonden. Jongere generaties betalen in principe alleen voor de opbouw van hun eigen pensioen. Om te voorkomen dat zij desondanks het schip in gaan is het alleen noodzakelijk dat er bij onderdekking op tijd gekort wordt.

De tweede slordigheid is dat Van de Poel kritiekloos mee lijkt te gaan met het denken dat premies alleen gelijk kunnen blijven wanneer een jaar langer leven ook een jaar langer werken betekent. Actuarieel hoeft voor elk jaar echter maar ongeveer negen maand langer gewerkt te worden om premiestijging te voorkomen. De beleidskeuze om de pensioenleeftijd één op één mee te laten stijgen met de levensverwachting impliceert daarom een bezuinigingsdoelstelling zonder dat de deelnemers gevraagd is of zij daar wel gelukkig mee zijn.

Veel belangrijker vind ik echter de principiële vragen die Van de Poel min of meer impliciet aan de orde stelt. Hij wijst op de merkwaardige en soms perverse manieren waarop de solidariteit in het systeem werkt. Moeten we daartegen in opstand komen of berust deze kritiek op een fundamenteel verkeerde interpretatie van het systeem?

Het huidig systeem is uitsluitend bedacht om fatsoenlijke uitkeringen te kunnen betalen aan alle deelnemers die pensioengerechtigd zijn

De keuze om in het Nederlandse pensioensysteem een bescheiden rol toe te kennen aan omslagfinanciering en een — in vergelijking met andere landen — belangrijke rol aan kapitaaldekking is in de literatuur altijd verdedigd met argumenten die te maken hadden met de kwetsbaarheid voor vergrijzing, inflatie en beleggingsrendementen. Omslagfinanciering is kwetsbaar voor vergrijzing, maar niet voor inflatie. Kapitaaldekking is in principe niet kwetsbaar voor vergrijzing, maar wel voor inflatie en beleggingsrendementen. De in ons land gekozen combinatie is vaak aangeprezen vanwege de evenwichtige spreiding van de risico’s van beide systemen. Vanuit die filosofie hebben de eerste twee pijlers van ons pensioensysteem het karakter van een complementaire collectieve of semicollectieve voorziening.

Het is inherent aan zulke voorzieningen dat we niet op een goudschaaltje gaan wegen welke solidariteitselementen erin zitten. Als we dat bij het pensioensysteem wel willen doen zouden we naar het geheel van de beide systemen moeten kijken. In de eerste pijler worden inkomensafhankelijke premies betaald en inkomensonafhankelijke uitkeringsrechten toegekend. Daar is dus sprake van solidariteit van sterken met zwakken. Maar jongere generaties draaien wel op voor de kosten van vergrijzing, óf door hogere premies te betalen óf door langer te moeten doorwerken.

In de tweede pijler betaalt elke generatie in principe voor zichzelf. Daar worden dus geen lasten op jongere generaties gelegd, maar alle deelnemers dragen wel de risico’s van inflatie, tegenvallende rendementen en meevallende levensverwachting.

Met het voorstel voor een individuele pensioenpot komt de solidariteit steeds verder in gedrang

De perverse vormen van solidariteit waar Van de Poel de aandacht op vestigt zitten in beide pijlers van het systeem. Mensen met zware beroepen en een lage levensverwachting betalen ook in het omslagstelsel voor mensen die jaren langer leven.

Dat er in de tweede pijler zoveel aandacht is voor die solidariteitsaspecten komt doordat de deelnemers is aangepraat dat er ergens een individueel potje met geld staat, waar zij recht op hebben. Daardoor wordt miskend dat het systeem uitsluitend bedacht is om — net zoals in de eerste pijler — fatsoenlijke uitkeringen te kunnen betalen aan alle deelnemers die pensioengerechtigd zijn. Die verkeerde interpretatie wordt versterkt wanneer — zoals de SER voorstelt — deelnemers in de toekomst worden geïnformeerd over de individuele pensioenpot die voor hen klaar staat. Dat zal een steeds sterkere behoefte oproepen om daarover ook naar eigen inzicht te kunnen beschikken, waardoor de risicosolidariteit steeds verder in het gedrang komt.

Wie aan de tweede pijler de eis stelt dat alle ongerijmde vormen van solidariteit worden uitgebannen zet feitelijk de deur open voor een verzekeringsstelsel, waarin volop ruimte wordt gecreëerd voor risicoselectie. De logische consequentie daarvan is dat de tweede pijler uiteindelijk ingeruild wordt voor een privaat verzekeringssysteem. De ervaringen die daarmee opgedaan zijn in andere landen geven weinig aanleiding om te verwachten dat de deelnemers die in het huidige systeem onderbedeeld worden, er op vooruit zullen gaan. Dat neemt uiteraard niet weg, dat het nuttig is om te speuren naar mogelijkheden om gebreken van het systeem te verhelpen en perverse vormen van solidariteit uit te bannen wanneer dat kan zonder de wezenlijke kenmerken van het systeem aan te tasten.

Bert de Vries is oud minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Bron: Het Financieele Dagblad, 8 augustus 2017

Lees Interacties

Primaire Sidebar

  • Nieuws en nieuw op deze site
  • Algemene dossiers
    • Belastingen
    • Nabestaanden
    • Nederlanderschap
    • Pensioenen
    • Politiek
    • Zorg
      • De voorgeschiedenis
      • Woonlandzorg
      • Pensioenlandzorg-CAK/EHIC
      • Zorgkosten binnen de EU
      • De Patiëntenrichtlijn
      • Zorgkosten buiten de EU
  • Landeninformatie
    • België portal
    • Duitsland portal
    • Frankrijk portal
    • Griekenland portal
    • Hongarije portal
    • Italië portal
    • Luxemburg portal
    • Malta portal
    • Oostenrijk portal
    • Polen portal
    • Portugal portal
    • Spanje portal
    • Verenigd Koninkrijk portal
    • Zweden portal
    • Zwitserland portal
    • Buiten de EU
      • BES eilanden & Curaçao portal
      • Thailand portal
      • Turkije portal
  • Columns Jan de Voogd
  • Oproepen VBNGB
  • Bestuursmededelingen
  • Factsheets
  • Nieuwsbrieven
  • Nuttige websites
  • Gastenboek

Ontvang een e-mail wanneer er nieuwe berichten online staan.

Nieuws

  • Remigratie van onze landenvertegenwoordiger Jan Clements 15 januari 2021
  • Nieuw belastingverdrag met Liechtenstein 15 januari 2021
  • Nieuwsbrief 2020-4 11 januari 2021
  • Aanvraag Algemene Invaliditeitskeuring bij Regionale Keuringsdienst in Spanje (Discapacidad) 30 december 2020
  • Vermogenstoets voor de zorgtoeslag in 2021 28 december 2020

Copyright © 2021 · VBNGB · Disclaimer · Privacy · Log in

  • Nieuws en nieuw op deze site
  • Algemene dossiers
    • Belastingen
    • Nabestaanden
    • Nederlanderschap
    • Pensioenen
    • Politiek
    • Zorg
      • De voorgeschiedenis
      • Woonlandzorg
      • Pensioenlandzorg-CAK/EHIC
      • Zorgkosten binnen de EU
      • De Patiëntenrichtlijn
      • Zorgkosten buiten de EU
  • Landeninformatie
    • België portal
    • Duitsland portal
    • Frankrijk portal
    • Griekenland portal
    • Hongarije portal
    • Italië portal
    • Luxemburg portal
    • Malta portal
    • Oostenrijk portal
    • Polen portal
    • Portugal portal
    • Spanje portal
    • Verenigd Koninkrijk portal
    • Zweden portal
    • Zwitserland portal
    • Buiten de EU
      • BES eilanden & Curaçao portal
      • Thailand portal
      • Turkije portal
  • Columns Jan de Voogd
  • Oproepen VBNGB
  • Bestuursmededelingen
  • Factsheets
  • Nieuwsbrieven
  • Nuttige websites
  • Gastenboek