Uitleg Europese regels voor Nederlands ingezetenen met ‘kleine baan’ in Duitsland

Uitleg van de Europese regels voor werknemers die in het ene EU-land (Nederland) wonen en in het andere EU-land (Duitsland) werken in een qua uren of beloning ‘kleine baan’:
https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Hoge-Raad-der-Nederlanden/Nieuws/Paginas/Prejudiciele-vragen-over-mini-jobs-in-Duitsland-en-het-Nederlands-sociaal-zekerheidsstelsel.aspx

Onderstaande ging hieraan vooraf; gehaald van website van de CRvB: CRvB 6 juni 2016,
ECLI:NL:CRVB:2016:2144 & ECLI:NL:CRVB:2016:2145

Einduitspraak CRvB na antwoord op prejudiciële vragen in arrest Franzen e.a. Ingezetenen Nederland met ‘kleine baan’ in Duitsland die niet leidt tot aansluiting bij Duits sociaal zekerheidsstelsel toch in Nederland verzekerd voor de volksverzekeringen AKW, AOW, ANW. Aanwijsregels basisverordening voor sociale zekerheid. Uitzondering op exclusiviteitsregel. Verordeningsconforme toepassing KB’s Uitbreiding en beperking kring van verzekerden volksverzekeringen.
De CRvB heeft op 1 juli 2013 vragen aan het HvJEU gesteld (ECLI:NL:CRVB:2013:783). Die vragen gaan over de uitleg van de Europese regels voor werknemers die in het ene EU-land (Nederland) wonen en in het andere EU-land (Duitsland) werken in een qua uren of beloning ‘kleine baan’. Op grond van het EU-recht gelden voor het recht op kinderbijslag (Kindergeld) en AOW (Altersrente) de regels van het werkland (Duitsland). In Nederland krijgen deze werknemers geen kinderbijslag en bouwen zij geen AOW op. In Duitsland zijn werknemers met zo’n kleine baan ook bijna helemaal uitgesloten van de sociale zekerheid. Zij krijgen in Duitsland geen Kindergeld omdat zij niet in Duitsland wonen en bouwen daar ook geen Altersrente op. Weliswaar schrijven de EU-regels voor dat de sociale zekerheid van het werkland van toepassing is, maar de vraag was of dit ook opgaat als de werknemer in Duitsland niet verzekerd is omdat de werknemer een qua omvang en/of loon te ‘kleine baan’ heeft. Het HvJEU heeft in het arrest Franzen e.a. (ECLI:EU:C:2015:261) deze vragen beantwoord. Het HvJEU heeft geoordeeld dat de verordening zich er niet tegen verzet dat een migrerende werknemer op wie de wetgeving van de werkstaat van toepassing is, op grond van wetgeving van de woonstaat kinderbijslag of AOW ontvangt. De CRvB heeft uit dit arrest afgeleid dat de Svb slechts gehouden is tot het toekennen van uitkeringen als de bijzondere omstandigheid zich voordoet dat betrokkene in de werkstaat niet is verzekerd voor de betreffende uitkering. Betrokkene moet ook voldoen aan de voorwaarden voor de uitkering naar Nederlands recht er mag geen sprake zijn van cumulatie van prestaties van dezelfde aard voor een zelfde tijdvak. Bij de vraag of betrokkenen naar Nederlands recht verzekerd zijn, is van belang dat de AKW en AOW personen die op grond van een verdrag onder buitenlands recht vallen uitsluiten van verzekering voor die wetten (artikel 6a, aanhef en onder b, van de AKW en artikel 6a van de AOW). De CRvB heeft geoordeeld dat deze nationale bepalingen moeten worden uitgelegd met inachtneming van de rechtspraak van het HvJEU. Uit het arrest Franzen e.a. volgt dat een uitzondering kan worden aanvaard op het beginsel dat de socialezekerheidswetgeving van slechts één lidstaat van toepassing is. Op grond van deze bepalingen konden betrokkenen niet worden uitgesloten van het recht op kinderbijslag of AOW. De regel in de KB’s Uitbreiding en beperking kring van verzekerden volksverzekeringen dat werken in het buitenland leidt tot uitsluiting van de verzekering, moet buiten toepassing worden gelaten door verordeningsconforme uitleg van de hardheidsclausule. Dit betekent dat de Svb ten onrechte heeft vastgesteld dat betrokkenen niet verzekerd waren voor de AKW en AOW. Cassatieberoep ingesteld bij Hoge Raad.

CRvB 12 augustus 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:3050

Aanwijsregels basisverordening voor sociale zekerheid. Ouderdomsuitkeringen. In dit geval geen grond voor een uitzondering op de exclusiviteitsregel.
Op grond van artikel 13, tweede lid, onder a, Vo 1408/71 moet Duitsland als de bevoegde lidstaat worden aangemerkt, zodat, gezien de exclusiviteitsregel neergelegd in artikel 13, eerste lid, Vo 1408/71, voor toepassing van de Nederlandse wetgeving in beginsel geen plaats is. Het feit dat de werkzaamheden in loondienst in Duitsland van beperkte omvang waren kan daaraan niet afdoen (zie het arrest HvJEU van 23 april 2016, C-382/13 U verlaat Rechtspraak.nl , zaken Franzen e.a.). Het voorgaande laat onverlet dat het HvJEU heeft aanvaard dat onder bijzondere omstandigheden een uitzondering kan worden aanvaard op de exclusiviteit van de aanwijsregels neergelegd in Titel II van Vo 1408/71. In het hiervoor genoemde arrest Franzen e.a. heeft het HvJEU zo’n uitzondering aanvaard in de bijzondere omstandigheden van die gedingen waarbij de toepassing van de wetgeving van de werkstaat niet heeft geleid tot aansluiting van de betrokkenen bij het socialezekerheidsstelsel van die staat. Voor zo’n uitzondering bestaat in dit geval geen grond, omdat appellante in de gehele in geding zijnde periode in Duitsland verzekerd is geweest voor de ouderdomsverzekering. Resteert de vraag of de gestelde beperkte omvang van de ouderdomsuitkering in Duitsland een bijzondere omstandigheid is die ruimte laat voor aanvulling door Nederland. In het arrest Hudzinski (HvJEU van 12 juni 2012, C-611/10 U verlaat Rechtspraak.nl ) heeft het HvJEU aanvaard dat een niet-bevoegde lidstaat het Kindergeld mag aanvullen, waarop betrokkene recht heeft in de bevoegde lidstaat. In dat arrest ging het echter om een aanvulling door het werkland (Duitsland), waarbij aan het recht van betrokkene ten grondslag lag dat hij in Duitsland onbeperkt belastingplichtig was voor de inkomstenbelasting. Dergelijke bijzondere omstandigheden zijn in het onderhavige geval niet aan de orde. De CRvB acht verder van belang dat in Vo 1408/71, anders dan voor gezinsbijslagen, een afzonderlijk hoofdstuk (Titel 3, Hoofdstuk 3) is opgenomen, met algemene bepalingen inzake de vaststelling van o.a. ouderdomsuitkeringen als betrokkene onderworpen is geweest aan de wetgevingen van twee of meer lidstaten.