Wat betekent belastingwijziging per 2019 voor grensarbeiders?
Staatssecretaris Snel van Financiën beantwoordt Kamervragen over het bericht ‘Belastingwijziging benadeelt grensarbeiders uit België en Duitsland’. Dit bericht betreft een maatregel die per 1 januari 2019 ingaat waarbij de heffingskortingen voor buitenlandse werknemers beperkt worden. De maatregel heeft tot doel te voorkomen dat buitenlandse belastingplichtigen via de loonbelasting het belastingdeel van heffingskortingen ontvangen, waarop zij in de inkomstenbelasting geen recht hebben. De circa 350.000 buitenlandse belastingplichtigen die geen kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen zijn, hoeven daardoor deze heffingskortingen vanaf 2019 niet via de inkomstenbelasting terug te betalen.
Kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen
Alleen de circa 130.000 kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen hebben recht op dezelfde heffingskortingen als binnenlandse belastingplichtigen. Zij kunnen deze heffingskortingen via de aangifte inkomstenbelasting achteraf te gelde maken. Zij kunnen de heffingskortingen na het invullen van het programma voorlopige aanslag ook via een voorlopige aanslag inkomstenbelasting gedurende het kalenderjaar te gelde maken. Dit geldt ook voor inwoners van Duitsland die in Nederland werken.
Nieuwe gevallen
In verband met controle- en invorderingsmogelijkheden is er echter voor gekozen om bij buitenlandse belastingplichtigen waarbij nog niet eerder is vastgesteld dat zij kwalificerende buitenlandse belastingplichtige waren (‘nieuwe’ gevallen), de heffingskortingen niet via een voorlopige aanslag gedurende het lopende kalenderjaar uit te betalen. Pas na afloop van een jaar kunnen zij de heffingskortingen via de definitieve aanslag inkomstenbelasting te gelde maken, omdat bij aanvang van de buitenlandse belastingplicht niet kan worden vastgesteld of aan de eisen voor kwalificerende buitenlandse belastingplicht wordt voldaan, zoals of in dat jaar minimaal 90% van het wereldinkomen in Nederland wordt belast, en op welke heffingskortingen recht bestaat.
Via voorlopige aanslag
Als echter voor één jaar is vastgesteld dat iemand een kwalificerende buitenlandse belastingplichtige is en de omstandigheden – waaronder bijvoorbeeld het dienstverband – niet zijn gewijzigd, dan kan de heffingskorting vervolgens via de voorlopige aanslag in daaropvolgende jaren tijdens het lopende jaar worden uitbetaald. Op die manier kan vanaf 2019 even snel over de heffingskortingen worden beschikt als nu, stelt de staatssecretaris. Voorlopige aanslagen kunnen automatisch worden gecontinueerd. De aanvraag hoeft dus niet elk jaar opnieuw te worden gedaan.
Belastingverdragen
Belastingverdragen staan het afzien van heffing of het verlenen van heffingskortingen niet in de weg. Inwoners van België kunnen direct bij aanvang van de buitenlandse belastingplicht een voorlopige aanslag inkomstenbelasting aanvragen. Dit hangt samen met de in het belastingverdrag met België opgenomen specifieke non-discriminatiebepaling. Een verdragswijziging is strikt genomen niet noodzakelijk om inwoners van Duitsland al bij aanvang van de buitenlandse belastingplicht de heffingskortingen direct per voorlopige aanslag te laten verzilveren.
Informatievoorziening
De Belastingdienst zal in het laatste kwartaal 2018 de groep grensarbeiders in Duitsland en België aanschrijven zoals die op dat moment bekend is. De betrokkenen kunnen dan nog tijdig voor 2019 hun voorlopige aanslag aanpassen. Verder wordt ook de werkgever zal worden ingeschakeld bij de informatievoorziening.
Vaak al aangifteplicht voor inkomstenbelasting
De kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen die recht op de heffingskortingen houden, hebben vanwege hun belastingplicht vaak al een aangifteplicht voor de inkomstenbelasting. De toename van het aantal aangiften zal naar verwachting daarom gering zijn.
Toename voorlopige aanslagen
Voor de voorlopige aanslag ligt dat anders. Slechts een deel van de totale groep van ca. 130.000 kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen heeft op dit moment een voorlopige aanslag, bijvoorbeeld omdat zij hypotheekrente aftrekken of winst uit onderneming genieten. Bij 20.000 van deze kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen is er in 2017 sprake van een automatisch gecontinueerde voorlopige aanslag. De toename van het aantal voorlopige aanslagen wordt ingeschat op maximaal 45.000.
Kanttekening VBNGB
De betekenis van het voornemen is ruimer dan voor alleen grensarbeiders, namelijk geldig voor alle kwalificerende buitenlands belastingplichtigen. Automatische toekenning van heffingskortingen aan gepensioneerden onder hen zal worden afgeschaft per 1 januari 2019 en vervangen door een systeem van toekenning bij voorlopige en definitieve aanslagen. Op de systematiek in samenwerking tussen Belastingdienst en CAK bij het vaststellen van de heffingskortingen in de zorgbijdrage zal het geen invloed hebben.
Bron: column Jan de Voogd, website salarisnet, 23 januari 2018
P.A.J.W Roijers zegt
Hoe zit het met Nederlandse gepensioneerde grensarbeiders, die vanaf 1969 tot heden, belasting betalen in Belgie, maar altijd hun inkomen hebben gehad vanuit Nederland, en daar ook de benodigde premies/inhoudingen hebben betaald?
Behalve dat ik/we zorgtoeslag krijgen, ben ik ben volkomen onbekend met het Nederlandse belastingstelsel, en heb, tot voor enkele jaren terug, nooit iets moeten indienen bij die Nederlandse belastingdienst.
Soms wordt aangeraden om een voorlopige aanslag over 2019 aan te vragen, elders wordt dat weer afgeraden vanwege het risico op een dubbele terugbetaling.
Ik ben 70jr, woon in Belgie sinds 04-1969, en heb pensioen vanaf 65jr. en heb geen idee wat en wanneer ik bij wie iets moet ondernemen.
Jan de Voogd zegt
Als u aan Nederland geen belasting betaalt vanwege de werking van het belastingverdrag met België heeft het geen zin vanwege heffingskortingen een voorlopige aanslag te vragen of belastingaangifte aan Nederland te doen, want u heeft dan geen recht op heffingskorting. U bent daar echter niet duidelijk over , want u spreekt enerzijds over “.. tot voor enkele jaren terug, nooit iets moeten indienen bij de Nederlandse belastingdienst..”, maar anderzijds over “.. tot heden, belasting betalen in Belgie…”.
Jan de Voogd zegt
De Belastingdienst hanteert het beleid dat men slechts bij voorlopige aanslag als KBB’er gekwalificeerd kan worden nadat men dat enig jaar eerder al geweest is (vermoedelijk ook op eerdere voorlopige aanslag). Dit bleek in een seminar georganiseerd door ITEM van Maastricht University waar het Team GWO voorlichting gaf. Dit heeft gevolgen (België is een uitzondering voor de Alg. heffingskorting en IACK die buiten de KBB regeling kunnen worden toegekend voor inwoners van België):
1. Voor het jaar 2015, het eerste jaar van de KBB, kon men dus niet bij voorlopige aanslag als zodanig gekwalificeerd worden. Dat kon pas bij definitieve aanslag.
2.Wie vanuit Nederland emigreert naar een EU/EER of Bes- eiland (het geografische gebied voor de KBB-regeling) kan evenmin in het eerste jaar aan gestelde voorwaarde voldoen.
Ik vraag mij af of deze strikte voorwaarde in strijd zijn met het EU recht. Immers: gelijke behandeling met de binnenlands belastingplichtige is voor een buitenlands belastingplichtige vereist als hij doordat hij alle of nagenoeg geheel zijn inkomen uit Nederland ontvangt -(dus: voldoen aan 90% criterium, aangevuld met vangnetregeling art. 7.8 lid 8 WetIB2001) en daardoor tot KBB’er zou kwalificeren. Het voorheen als zodanig al kwalificeren is dan een extra drempel die niet geldt voor de binnenlands belastingplichtige. Mij lijkt voldoende dat hij aannemelijk maakt aan de KBB- voorwaarden te voldoen. Zoals ook de binnenlands belastingplichtige zijn te verwachten hypotheekrenteaftrek kan opvoeren in zijn verzoek tot voorlopige aanslag, zonder dat per se in voorgaande jaren al hypotheekrenteaftrek bestond.
Jan de Voogd zegt
ECLI:NL:GHSHE:2018:4756
Instantie Gerechtshof ’s-Hertogenbosch Datum uitspraak 15-11-2018 Datum publicatie 28-02-2019 Zaaknummer 17/00585 Formele relaties
Eerste aanleg: ECLI:NL:RBZWB:2017:4548, Bekrachtiging/bevestiging Rechtsgebieden Belastingrecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie
Regeling voor kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen (artikel 7.8 van de Wet IB). Belanghebbende en zijn echtgenote zijn niet woonachtig in één van de genoemde landen en komen daarom per 1 januari 2015 niet (meer) in aanmerking voor de behandeling als binnenlandse belastingplichtige. Geen schending van artikel 1 EP op regelgevingsniveau. Geen sprake van een individuele en buitensporige last.
Vindplaatsen Rechtspraak.nl
Daaruit:
De Rechtbank heeft de volgende, in hoger beroep niet bestreden, feiten vastgesteld, welke feiten het Hof als vaststaand overneemt:
2.1. Belanghebbende en zijn echtgenote, [echtgenote] (hierna: de echtgenote) wonen sinds 2006 in Brazilië in een eigen woning in de zin van artikel 3.111 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Wet IB). Beiden hebben in de aangiften IB/PVV voor de jaren tot en met 2014 gekozen voor de behandeling als binnenlandse belastingplichtige op grond van het toen geldende artikel 2.5 van de Wet IB.
2.2. Per 1 januari 2015 is de keuzeregeling voor behandeling als binnenlandse belastingplichtigen vervangen door de regeling voor kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen, zoals opgenomen in artikel 7.8 van de Wet IB (hierna: de wetswijziging). Omdat belanghebbende en de echtgenote niet woonachtig zijn in één van de landen zoals opgenomen in het zesde lid van die regeling, komen zij niet (meer) in aanmerking voor de behandeling als binnenlandse belastingplichtige.
2.3. Belanghebbende heeft in de aangifte IB/PVV voor het jaar 2015 als buitenlandse belastingplichtige in Nederland een verzamelinkomen van € 57.321 aangegeven, bestaande uit AOW en pensioenuitkeringen.
(..)
4.5.
Voor de vraag of sprake is van een buitensporige last is beslissend de mate waarin de betrokkene in de gegeven omstandigheden getroffen wordt door de heffing van inkomstenbelasting na de invoering van artikel 7.8 van de Wet IB (vgl. HR 12 augustus 2011, nr. 10/02949, ECLI:NL:HR:2011:BR4868). Daarbij moet worden beoordeeld of die last zich in het geval van belanghebbende beduidend sterker laat voelen dan in het algemeen. Het Hof is van oordeel dat de onderhavige heffing van inkomstenbelasting niet kan worden gezien als een individuele en buitensporige last. Belanghebbende stelt dat hij in 2015 een belastingbedrag verschuldigd is van € 13.452, terwijl dit bedrag in 2014 € 10.674 bedroeg. Daarnaast ontving zijn echtgenote in 2014 de algemene heffingskorting van € 1.262. De wetswijziging heeft er aldus volgens belanghebbende toe geleid dat hij in het onderhavige jaar ten opzichte van het jaar 2014 € 4.040 meer belasting verschuldigd is.
Belanghebbende stelt dat hij nu niet langer in aanmerking komt voor belastingvoordelen in verband met de eigen woning, de heffingskorting van zijn echtgenote en de aftrek van bijzondere ziektekosten, maar heeft zijn stelling niet nader inzichtelijk gemaakt, ook niet in antwoord op daartoe strekkende schriftelijke vraag van het Hof. Veronderstellenderwijs uitgaande van de juistheid van zijn stelling stijgt weliswaar het bedrag van de door hem verschuldigde belasting met bijna 21%, maar die stijging geeft geen aanleiding om een individuele buitensporige last aan te nemen. De omstandigheid dat de wetgever in aanmerking heeft genomen dat door de wetswijziging een voordeel van gemiddeld € 940 per kiezende belastingplichtige vervalt en dit voordeel voor belanghebbende vijf maal hoger was, maakt evenmin dat sprake is van een buitensporige last. Ook belanghebbendes specifieke omstandigheden, waaronder zijn leeftijd en de zorgkosten die hij als gevolg daarvan verwacht, leiden niet tot het oordeel dat de belastingheffing in zijn geval moet worden beschouwd als een individuele en buitensporige last.
Jan de Voogd zegt
Lees verder op:
https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/berichten/verstoringen/verzoek-opsturen-inkomensverklaring-2016-of-2017-mogelijk-onjuist-of-onterecht
Brief met verzoek om inkomensverklaring 2016 of 2017 mogelijk onjuist of onterecht verstuurd
gepubliceerd: 12-03-2019, 14:15
Op 23 februari 2019 hebben wij een brief gestuurd aan een aantal belastingplichtigen die samen met hun partner aangifte inkomstenbelasting 2016 of 2017 hebben gedaan als kwalificerend buitenlands belastingplichtige. In de brief vroegen wij om binnen 6 weken de ontbrekende inkomensverklaringen aan ons te sturen.
In een aantal gevallen is de tekst in deze brief onjuist of hebben wij de brief onterecht verstuurd.
Wij hielden er namelijk geen rekening mee, dat 1 van de partners het hele jaar in Nederland kon hebben gewoond.
Hebt u uw eigen inkomensverklaring al opgestuurd en woonde uw partner het hele jaar in Nederland? Dan kunt u de brief als niet verzonden beschouwen. Wij nemen uw aangifte verder in behandeling.
Hebt u uw eigen inkomensverklaring nog niet opgestuurd en woonde uw partner het hele jaar in Nederland? Dan hoeft u alleen nog de inkomensverklaring van uzelf aan ons te sturen.
Jan de Voogd zegt
ARREST VAN HET HOF (Negende kamer)
14 maart 2019 (*)
„ verlies van bepaalde belastingvoordelen”
In zaak C 174/18,
betreffende een verzoek om een prejudiciële beslissing krachtens artikel 267 VWEU, ingediend door de tribunal de première instance de Liège (rechtbank van eerste aanleg Luik, België) bij beslissing van 8 februari 2018, ingekomen bij het Hof op 5 maart 2018, in de procedure
Jean Jacob,
Dominique Lennertz
tegen
Belgische Staat,
daaruit:
Hoofdgeding en prejudiciële vraag
10 In de gemeenschappelijke belastingaangifte van verzoekers in het hoofdgeding over 2013 heeft Jacob opgegeven dat hij twee pensioenen ontvangt, namelijk een van Belgische oorsprong ten bedrage van 15 699,57 EUR en een van Luxemburgse oorsprong ten bedrage van 14 330,75 EUR. Naast deze twee pensioenen heeft Jacob aangifte gedaan van inkomsten van onroerende goederen ter hoogte van 1 181,60 EUR, waardoor zijn totale inkomsten uitkwamen op 31 211,92 EUR.
11 De Belgische belastingdienst heeft ten aanzien van Jacob, op grond van zijn totale inkomsten, met inbegrip van het pensioen van Luxemburgse oorsprong dat krachtens de Overeenkomst van 1970 in België van belasting is vrijgesteld, een basisbelasting berekend van 11 448,36 EUR, hetgeen overeenkomt met een belastingtarief van ongeveer 36,68 %. Op dit bedrag zijn belastingverminderingen toegepast van 3 032,46 EUR uit hoofde van de belastingvrije som, langetermijnsparen, met dienstencheques betaalde prestaties, energiebesparende uitgaven in een woning, uitgaven ter beveiliging van woningen tegen inbraak of brand en giften, en 1 349,45 EUR uit hoofde van vervangende inkomsten, pensioen en brugpensioen. Van de uit deze verminderingen volgende basisbelasting van 7 066,45 EUR is vervolgens een vermindering voor vrijgestelde buitenlandse inkomsten van 3 220,14 EUR afgetrokken, dat overeenkomt met het aandeel van het pensioen van Luxemburgse oorsprong in de totale inkomsten, waardoor de hoofdbelasting uitkwam op een bedrag van 3 846,31 EUR.
12 Verzoekers in het hoofdgeding hebben tegen deze berekening bezwaar gemaakt met de opmerking dat de uit hoofde van vrijgestelde buitenlandse inkomsten berekende vermindering van 3 220,14 EUR niet overeenkomt met 36,68 %, maar met 22,47 % van het pensioen van Luxemburgse oorsprong, zodat dit pensioen uiteindelijk aan een nettoheffing van 14,21 % is onderworpen, in plaats van overeenkomstig de Overeenkomst van 1970 in België van belasting te worden vrijgesteld. Om recht te doen aan de vrijstelling van zijn Luxemburgse pensioen, had hierop volgens Jacob direct na berekening van de basisbelasting een verminderingstarief van 36,68 % moeten worden toegepast, waardoor de basisbelasting met 5 256,44 EUR zou zijn verlaagd vóór toepassing van de belastingverminderingen, en de hoofdbelasting zou zijn uitgekomen op 1 810,01 EUR in plaats van 3 846,31 EUR.
13 De Belgische belastingdienst heeft dit bezwaar bij besluit van 25 september 2014 afgewezen en er daarbij aan herinnerd dat, overeenkomstig artikel 155 WIB 1992, inkomsten die krachtens internationale overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belasting zijn vrijgesteld in aanmerking worden genomen bij het bepalen van de belasting, met dien verstande dat deze belasting, na toepassing van de belastingverminderingen, wordt verminderd naar de verhouding tussen de vrijgestelde inkomsten en de totale inkomsten. Ook heeft deze dienst gesteld dat verzoekers in het hoofdgeding niet voldeden aan de voorwaarden uit de circulaire van 2008 voor belastingvermindering uit hoofde van inkomsten van buitenlandse oorsprong, die bovenop de in artikel 155 bedoelde vermindering wordt toegekend.
14 De tribunal de première instance de Liège (rechtbank van eerste aanleg Luik, België), waarbij tegen dit besluit van de Belgische belastingdienst beroep was ingesteld, heeft een verzoek om een prejudiciële beslissing ingediend bij het Hof, dat dit beroep, bij beschikking van 29 november 2016, Jacob en Lennertz (C 345/16, niet gepubliceerd, EU:C:2016:911), krachtens artikel 53, lid 2, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof als kennelijk niet-ontvankelijk heeft afgewezen op grond dat dit verzoek niet voldeed aan de in artikel 94 van dit Reglement bedoelde vereisten vanwege een gebrek aan gegevens over de feitelijke en juridische context van het geding.
15 De verwijzende rechter heeft vervolgens tot herstel van dit gebrek aan gegevens bij het Hof een tweede verzoek om een prejudiciële beslissing ingediend, en daarbij met name verwezen naar het arrest van 12 december 2013, Imfeld en Garcet (C 303/12, EU:C:2013:822).
16 In het licht van dat arrest ziet de verwijzende rechter zich gehouden om te verzekeren dat het belastingvoordeel waarop de persoonlijke en gezinssituatie van de belastingplichtigen recht geeft daadwerkelijk kan worden genoten, los van de wijze waarop de lidstaten de verplichting om te verzekeren dat dergelijke belastingvoordelen volledig in aanmerking worden genomen, onderling hebben verdeeld. Hij geeft aan dat de pensioenen die volgens de Overeenkomst van 1970 slechts in de bronstaat mogen worden belast, krachtens de vrijstellingsmethode van deze overeenkomst volledig van belasting worden vrijgesteld in de woonstaat, en dat het volgens deze overeenkomst toegestane progressievoorbehoud inhoudt dat de vrijgestelde buitenlandse inkomsten uitsluitend in aanmerking worden genomen voor de bepaling van het belastingtarief dat van toepassing is op de andere inkomsten, die in België belastbaar zijn. Vanwege de methode voor de berekening van de belasting van verzoekers in het hoofdgeding verliezen zij echter een deel van de belastingvoordelen waarop zij recht hebben en worden de – in beginsel vrijgestelde – inkomsten van buitenlandse oorsprong van Jacob fiscaal getroffen.
17 Gelet op een en ander heeft de tribunal de première instance de Liège de behandeling van de zaak geschorst en het Hof de volgende prejudiciële vraag gesteld:
„Staat artikel 39 [VEU] eraan in de weg dat de Belgische belastingregeling, meer bepaald artikel 155 WIB [1992], ongeacht of de circulaire [van 2008] wordt toegepast, ertoe leidt dat verzoekers Luxemburgse pensioenen, die krachtens artikel 18 van de [Overeenkomst van 1970] zijn vrijgesteld van belasting, in aanmerking worden genomen bij de berekening van de Belgische belasting en worden opgenomen in de belastinggrondslag voor de toekenning van de in het WIB [1992] bedoelde belastingvoordelen, terwijl zij daarvan vanwege hun volledige vrijstelling als bedoeld in de [genoemde overeenkomst] geen deel zouden moeten uitmaken, en dat deze voordelen – zoals de belastingvrije som en de belastingverminderingen voor langetermijnsparen, met dienstencheques betaalde prestaties, energiebesparende uitgaven in een woning, uitgaven ter beveiliging van woningen tegen inbraak of brand, en verzoekers giften – gedeeltelijk verloren gaan, worden verminderd, of lager zijn dan wanneer verzoekers beiden inkomsten van Belgische oorsprong hadden die in België belastbaar en niet vrijgesteld zijn, en waarop derhalve alle belastingvoordelen van toepassing zijn?”
Dictum:
Het Hof (Negende kamer) verklaart voor recht:
Artikel 45 VWEU moet aldus worden uitgelegd dat het in de weg staat aan de toepassing van een belastingregeling van een lidstaat zoals aan de orde in het hoofdgeding, die ertoe leidt dat een echtpaar dat in die staat woont, waarvan een van de partners in een andere lidstaat een pensioen ontvangt dat in de eerste lidstaat van belasting is vrijgesteld krachtens een bilaterale overeenkomst ter voorkoming van dubbele belasting, een deel van de door deze staat toegekende belastingvoordelen wordt ontzegd.
willem vos zegt
Voor degenen die zich niet bij voorbaat neer willen leggen bij de 90% eis van Nederland om als KBB´er te worden gekwalificeerd, biedt de masterscriptie fiscaal recht van Lennart Locken d.d. 12 juli 2017, voldoende aanknopingspunten om met succes bezwaar en/of hoger beroep aan te tekenen.
Jan de Voogd zegt
Dank u zeer. Een relevante scriptie al wordt met name niet volledig uitgewerkt wat de verplichtingen van de herkomststaat zijn indien de woonstaat slechts gedeeltelijk de fiscale voordelen verband houdende met de persoonlijke en gezinssituatie kan toekennen. De scriptie is voorts sterk op werkenden gericht.zie alhier: https://docplayer.nl/64681757-De-invloed-van-het-europese-hof-van-justitie-op-de-kwalificerende-buitenlands-belastingplichtigen-masterscriptie.html De invloed van het Europese Hof van Justitie op de kwalificerende buitenlands
Belastingplichtigen
Masterscriptie
Naam:
Lennart Kocken
Administratienummer
:
525072
Studentnummer: 1254599 Studierichting: Fiscaal recht
Examencommissie: Prof. mr. E.C.C.M. Kemmeren, Mr. G.C. van der Burgt
Afstudeerdatum: 12 juli 2017
willem vos zegt
In de scriptie worden een aantal relevante uitspraken van het EHvJ aangehaald, die of je nu werkende of gepensioneerde bent, een bijdrage kunnen leveren aan een succesvolle bezwaar- of beroepsprocedure.
Het EHvJ heeft in geen enkele uitspraak een grens aangegeven, welke inkomenseis geldt, Belgie bijvoorbeeld hanteert een eis van 75%.
Zoals in de scriptie ook is aangegeven legt Nederland deze eis als een norm aan, terwijl datzelfde Nederland al de achterdeur heeft geopend om daarvan af te wijken.
Een wetswijziging zal dan ook niet lang op zich laten wachten, afhankelijk hoe snel en hoeveel Nederlanders in soortgelijke situaties bezwaar en beroep gaan aantekenen.
Jan de Voogd zegt
De wetswijziging zal er komen, want is al toegezegd (alleen duurt het nogal lang: mogelijk zal dat in het Belastingplan 2020 komen?).
Of daarmee ook het 90% kriterium verlaagd zal worden valt af te wachten.
Er loopt een proefprocedure bij de Bredase Rechtbank, gesteund door VBNGB, om vast te stellen of de KBB regeling moet worden toegepast indien in het woonland (in casu: Frankrijk) geen belasting hoeft te worden betaald, ook indien aan het 90% kriterium niet is voldaan.
Jan de Voogd zegt
ECLI:NL:PHR:2019:408 Parket bij de Hoge Raad, 16-04-2019, 18/03539
Datum conclusie: 16-04-2019 Datum publicatie: 17-05-2019
Rechtsgebieden: Belastingrecht
Vindplaatsen: Viditax (FutD), 17-05-2019 Rechtspraak.nl
Inhoudsindicatie:
A-G Niessen heeft conclusie genomen in de zaak met nummer 18/03539. Het geschil betreft de vraag of bij de berekening van de aftrek ter voorkoming van dubbele belasting van belanghebbende, die heeft gekozen voor behandeling als binnenlands belastingplichtige, het negatieve resultaat uit de in België gelegen eigen woning in aanmerking moet worden genomen samen met de aan België toe te rekenen winst uit onderneming. Belanghebbende woonde in het onderhavige jaar met zijn partner in een woning in België, die eigendom was van zijn partner. Hij dreef een onderneming, in de vorm van een eenmanszaak, in Nederland. Het heffingsrecht over de inkomsten uit deze onderneming is voor 90% toegerekend aan Nederland en voor 10% aan België. Zowel belanghebbende als zijn partner heeft op grond van artikel 2.5 Wet IB 2001 gekozen voor behandeling als binnenlands belastingplichtige. Het belastbare inkomen uit werk en woning van de partner werd volledig aan België toegerekend. Tussen partijen is niet in geschil dat de normale toepassing van artikel 3 Uitv.Besl. IB 2001 leidt tot een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting van nihil, omdat de in dat artikel vervatte regels leiden tot een saldering van belanghebbendes in België behaalde winst met de negatieve inkomsten uit de in België gelegen woning. Het Hof heeft geoordeeld dat de Schumacker-norm moet worden betrokken op het gezamenlijke inkomen van belanghebbende en zijn partner. Dat inkomen was ruimschoots voldoende voor het in aanmerking nemen van de persoonlijke gezinssituatie van belanghebbende in België. Dat België een minder ruimhartige regeling kent voor de fiscale vergelding van woonlasten betekent niet dat Nederland is gehouden dergelijke fiscale lasten te vergelden. In cassatie betoogt belanghebbende dat de vermindering van de voorkoming van dubbele belasting door toepassing van artikel 3 Uitv.Besl. IB 2001 in strijd is met het Unierecht. Hij meent objectief vergelijkbaar te zijn met een inwoner van Nederland wiens inkomen, waaronder het inkomen uit eigen woning, geheel in Nederland wordt vergaard, behoudens 10% van diens belastbare winst uit onderneming, die in België wordt vergaard. Een dergelijke inwoner zou recht hebben op een vermindering te voorkoming van dubbele belasting van de Belgische winst, zonder dat daarop de negatieve belastbare inkomsten uit eigen woning in mindering zouden worden gebracht. Belanghebbende meent dat hij gelet op zijn beperkte individuele inkomen in België geen gelijkwaardige aftrek geldend kan maken. A-G Niessen meent dat de negatieve opbrengst uit eigen woning in een geval als het onderhavige, waarin de belastingplichtige op grond van artikel 2.5 Wet IB 2001 kiest voor behandeling als binnenlands belastingplichtige, niet in de teller van de voorkomingsbreuk mag worden opgenomen als de Schumacker-exceptie van toepassing is. Dat leidt hij af uit het arrest De Groot (12 december 2002, C-385/00, BNB 2003/182). De aftrekverplichting voor de werkstaat geldt niet wanneer de betreffende niet-ingezetene niet nagenoeg zijn gehele gezinsinkomen in de werkstaat verwerft. De A-G is met het Hof van oordeel dat in casu naar het gezinsinkomen moet worden gekeken. Hij merkt – ten overvloede – op dat het hem voorkomt dat het Hof de eis van het HvJ EU te eng uitlegt. Hij meent dat het HvJ EU ervan uitgaat dat een ‘gezin’ een economische eenheid vormt zodat de lasten die samenhangen met de persoonlijke en gezinssituatie, gezamenlijk worden gedragen uit het totaal van beider inkomsten. Wanneer een ‘gezin’ in het woonland een substantieel inkomen verwerft, kan het woonland de persoonlijke en gezinssituatie fiscaal in aanmerking nemen. De vraag of dat land dat werkelijk doet, is een zaak ter discretie van de wetgever van dat land. Indien de woonstaat dat niet doet, schept zulks niet een verplichting voor de werkstaat. Omdat het gezinsinkomen in de voorliggende zaak niet nagenoeg geheel in Nederland wordt belast, is Nederland als werkstaat dus niet door het EU-recht verplicht de aftrek eigen woning toe te staan. De A-G meent dat de Schumacker-jurisprudentie in belanghebbendes geval Nederland niet verplicht de aftrek van de negatieve inkomsten uit de eigen woning toe te staan. De conclusie strekt ertoe dat het beroep in cassatie van belanghebbende ongegrond dient te worden verklaard
Jan de Voogd zegt
ECLI:NL:GHSHE:2019:960
Instantie Gerechtshof ’s-Hertogenbosch Datum uitspraak 08-03-2019 Datum publicatie 22-05-2019 Zaaknummer 18/00044 Rechtsgebieden Belastingrecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep
Inhoudsindicatie
Belanghebbende woont in Polen en heeft geen inkomen genoten. Haar echtgenoot heeft in 2005 gedurende zes maanden in Nederland gewerkt en is daarna teruggekeerd naar Polen en heeft toen een beperkte Poolse ww-uitkering genoten. De echtgenoot heeft 89% van de totale inkomsten in Nederland genoten. In geschil is de vraag of belanghebbende op grond van het EU-recht recht heeft op uitbetaling van de heffingskorting op grond van art. 8.9 resp. 8.9a Wet IB 2001.
Het hof beantwoordt deze vraag ontkennend. Naar nationaal recht heeft belanghebbende geen recht op toepassing van art. 8.9 resp. 8.9a Wet IB 2001 omdat de echtgenoot niet als partner wordt aangemerkt aangezien hij geen kwalificerende buitenlands belastingplichtige is. Het EU-recht verplicht evenmin tot toepassing van deze bepalingen, aangezien het gezinsinkomen niet nagenoeg geheel in Nederland wordt genoten.
Wetsverwijzingen Wet inkomstenbelasting 2001 8.9 Wet inkomstenbelasting 2001 8.9a
Vindplaatsen Rechtspraak.nl Viditax (FutD), 22-05-2019 V-N Vandaag 2019/1194
Uitspraak
GERECHTSHOF ‘s-Hertogenbosch Team belastingrecht Meervoudige Belastingkamer
Kenmerk: 18/00044 Uitspraak op het hoger beroep van
[belanghebbende] ,
wonende te [woonplaats] (Polen),
hierna: belanghebbende,
tegen de uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant te Breda (hierna: de Rechtbank) van 16 januari 2018, nummer BRE 16/8273 in het geding tussen
belanghebbende, en de inspecteur van de Belastingdienst,
Jan de Voogd zegt
https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20190617/lijst_van_vragen_en_antwoorden/document3/f=/vkzpk9dijpz7.pdf
31 066 Belastingdienst
Nr. 495 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 17 juni 2019
De vaste commissie voor Financiën heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Staatssecretaris van Financiën over de brief van 17 april 2019 inzake de 23e Halfjaarsrapportage van de Belastingdienst en over de aanpak van de vernieuwingsopgave bij de Belastingdienst «Beheerst vernieuwen» (Kamerstuk 31 066, nr. 480).
De Staatssecretaris heeft deze vragen beantwoord bij brief van 14 juni 2019. Vragen en antwoorden, voorzien van een inleiding, zijn hierna afgedrukt.
De voorzitter van de commissie, Anne Mulder
De adjunct-griffier van de commissie, Freriks
Daaruit:
9. Hoe kan worden verklaard dat tot op heden slechts 5.000 kwalificerende buitenlands belastingplichtigen een voorlopige aanslag inkomstenbelasting hebben aangevraagd?
Antwoord Tot op heden hebben iets meer dan 5.000 kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen een voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2019 aangevraagd. Dit aantal is hoger dan het aantal aanvragen in voorgaande jaren, maar wel lager dan het aantal van 125.000 potentiële aanvragen die naar aanleiding van de, in het vierde kwartaal, verstuurde brief konden binnenkomen. Belastingplichtigen, waarvan de Belastingdienst al heeft vastgesteld dat ze in een eerder jaar kwalificerende buitenlandse belastingplichtige zijn, zijn ingelicht over de mogelijkheid tot het aanvragen van een voorlopige aanslag voor het jaar 2019. De verklaring is dus waarschijnlijk niet te vinden in de onbekendheid met de mogelijkheid een voorlopige aanslag aan te vragen. Onderstaande redenen leveren hier mogelijk wel een bijdrage aan: – Zij kiezen ervoor geen voorlopige aanslag aan te vragen omdat zij het financieel belang voor alleen het belastingdeel van de algemene heffingskorting gering achten en zij dit na het indienen van de aangifte inkomstenbelasting 2019 alsnog ontvangen. – Dit speelt te meer nu deze doelgroep relatief vaak gebruik maakt van een fiscaal dienstverlener. Gezien het geringe financiële belang wegen de kosten hiervoor niet op tegen de baten. – De inschatting was dat een groot gedeelte van de voorlopige aanslagen aangevraagd zou worden door inwoners van België, op grond van de non-discriminatiebepaling. De Belastingdienst heeft naar aanleiding van Belgische verzoeken daartoe toegezegd dat de loonbelastingtabellen voor inwoners van België aangepast worden per 2020. De grensarbeiders zouden dan eenmalig, alleen voor 2019, een voorlopige aanslag moeten vragen. Belgische werknemers kunnen dit te bewerkelijk vinden en liever na afloop van het kalenderjaar aangifte doen.
Jan de Voogd zegt
ECLI:NL:RBZWB:2019:2198 Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 26-04-2019, AWB – 17 _ 5423 Datum uitspraak: 26-04-2019 Datum publicatie: 16-07-2019 Rechtsgebieden: Belastingrecht Bijzondere kenmerken: Eerste aanleg – enkelvoudig Vindplaatsen: Viditax (FutD), 17-07-2019 Rechtspraak.nl
Inhoudsindicatie:
Artikel 26 IVBPR. Artikel 14 EVRM. Belanghebbende is inwoner van de VS. Tussen partijen is in geschil of belanghebbende recht heeft op de algemene heffingskorting en de ouderenkorting. Niet in geschil is dat belanghebbende, ingevolge het bepaalde in artikel 7.8., zesde lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001, geen kwalificerende buitenlandse belastingplichtige is, omdat hij als inwoner van de VS niet voldoet aan het in het zesde lid van dat artikel opgenomen woonlandvereiste. Belanghebbende heeft zich op het standpunt gesteld dat hij toch erkend moet worden als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige, omdat de sinds 1 januari 2015 geldende regeling van artikel 7.8. van de Wet IB hem ongelijk behandelt ten opzichte van andere vergelijkbare geëmigreerde belastingplichtigen, die in een land zijn gaan wonen dat wel tot de in artikel 7.8 van de Wet IB genoemde landenkring behoort. De rechtbank oordeelt dat het verschil in behandeling tussen belanghebbende en ingezeten van andere EU-lidstaten geen door het EVRM en/of het IVBPR verboden discriminatie is. De twee gevallen (inwoners van derdelanden en inwoners van andere EU-lidstaten) zijn juridisch niet vergelijkbaar met elkaar. Belanghebbende heeft geen recht op een behandeling als ware hij een binnenlandse belastingplichtige en komt niet in aanmerking voor de algemene heffingskorting en de ouderenkorting
Jan de Voogd zegt
Staatssecretaris Snel stuurde een brief naar de 2de Kamer over fiscale knelpunten voor grensarbeiders die soms ook van belang is voor gepensioneerden buiten Nederland. Lees meer op:
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2019/09/27/fiscale-knelpunten-grensarbeiders-2019
daaruit (..)
Regeling voor kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen
Sinds 1 januari 2015 bestaat de regeling voor kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen. Deze regeling is opgenomen in artikel 7.8 van de Wet IB 20015. Kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen hebben recht op dezelfde aftrekposten en heffingskortingen als belastingplichtigen die in Nederland wonen. Om te voorkomen dat kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen tegelijkertijd in zowel de woonstaat als de werkstaat fiscale tegemoetkomingen te gelde kunnen maken, blijven de belastbare inkomsten uit eigen woning, de uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de persoonsgebonden aftrek in Nederland buiten aanmerking voor zover deze in de woonstaat in aanmerking kunnen worden genomen. In dat geval kan in de woonstaat immers al rekening worden gehouden met de persoonlijke -en gezinssituatie.
Om als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige te worden aangemerkt dient aan drie voorwaarden te zijn voldaan. De belastingplichtige is inwoner van een andere EU-lidstaat, Liechtenstein, Noorwegen, IJsland, Zwitserland of een van de BES-eilanden (de landenkring). Daarnaast is het inkomen voor minstens 90 procent in Nederland onderworpen aan de loon- en inkomstenbelasting. Ten slotte dient de belastingplichtige een inkomensverklaring te overleggen van de belastingautoriteit in de woonstaat. Volledigheidshalve wijs ik in dit verband nog op de uitspraak van Hof ‘s-Hertogenbosch van 15 november 2018 (ECLI:NL:GHSHE:2018:4756) over de regeling voor kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen. De keuze om niet langer fiscale voordelen te geven aan niet-inwoners op de grond dat het recht van de Europese Unie daartoe niet noopt en de keuze om van overgangsrecht af te zien uit doelmatigheids- en budgettaire overwegingen vallen naar het oordeel van het Hof binnen de ruime beoordelingsvrijheid van de wetgever en zijn niet van redelijke grond ontbloot. Onlangs heeft de Hoge Raad in deze procedure geoordeeld dat de door belastingplichtige aangevoerde klachten niet tot cassatie kunnen leiden en geeft daarmee aan dat het Hof niet is uitgegaan van een onjuiste rechtstoepassing (HR 14 juni 2019, ECLI:NL:HR:2019:916).
Kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen hebben recht op het belastingdeel van de heffingskortingen. Zoals gezegd worden deze niet langer via de loonbelasting toegekend. Zij kunnen dit belastingdeel na afloop van het kalenderjaar via de aangifte inkomstenbelasting over dat kalenderjaar te gelde maken. Buitenlandse belastingplichtigen van wie vaststaat dat zij in een eerder jaar kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen waren en bij wie geen sprake is van gewijzigde omstandigheden kunnen een voorlopige aanslag 2019 aanvragen. Daarmee kunnen zij al gedurende het kalenderjaar 2019 de heffingskortingen verzilveren. Eind 2018 zijn de bij de Belastingdienst bekende kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen daarover per brief ingelicht6.
Inkomensverklaring
In de praktijk blijkt het niet altijd even gemakkelijk om een door de belastingautoriteit in de woonstaat getekende inkomensverklaring te kunnen overleggen. In relatie tot Duitsland zijn er signalen – van onder andere de VBNGB – dat in een aantal deelstaten ondertekening van de inkomensverklaring door het Finanzamt regelmatig niet lukt. Daarnaast zijn er landen die de tekst van de inkomensverklaring zouden willen aanpassen vanwege het risico dat zij iets verklaren, waarvan in een later stadium blijkt dat het toch niet juist was. Met deze landen wordt op ambtelijk niveau overleg gevoerd met als doel de problemen die zich nu voordoen te verhelpen
Jan de Voogd zegt
https://www.universiteitleiden.nl/agenda/2019/11/de-invloed-van-de-woonplaats-op-de-fiscale-behandeling-van-grensoverschrijdende-werknemers
Promotie Niek Schipper
De invloed van de woonplaats op de fiscale behandeling van grensoverschrijdende werknemers
Samenvatting
Het proefschrift van Schipper betreft de invloed die de woonplaats van grensoverschrijdende werknemers heeft op de wijze waarop zij in de belastingheffing worden betrokken. In het huidige internationale belastingrecht wordt door staten bij de belastingheffing van niet-inwoners, in tegenstelling tot inwoners, doorgaans weinig tot geen rekening gehouden met hun individuele draagkracht. Dit aangezien normaliter alleen voor inwoners rekening wordt gehouden met hun wereldwijde inkomen en belastingvoordelen in verband met de persoonlijke en gezinssituatie worden verleend (zoals belastingvrije sommen en andere persoonlijke aftrekposten). Voor niet-inwoners wordt de belastingdruk in de regel slechts bepaald op basis van specifieke inkomsten die zij verwerven in de desbetreffende staat. Afhankelijk van de omstandigheden betalen niet-inwoners hierdoor potentieel aanzienlijk meer of minder belasting over hun arbeidsinkomen in vergelijking met hun directe collega’s die in de andere staat woonachtig zijn. In het proefschrift wordt onderzocht in hoeverre dit onderscheid in fiscale behandeling van werknemers op grond van hun woonplaats verenigbaar is met het huidige EU-recht (geldend recht) en in hoeverre het zou moeten vervallen om het vrije verkeer van werknemers binnen de EU beter te laten functioneren (wenselijk recht). Op basis van jurisprudentieonderzoek wordt geconcludeerd dat het beschreven onderscheid op grond van de woonplaats van werknemers bij de huidige stand van het EU-recht als hoofdregel rechtmatig is, in de zin dat lidstaten bij niet-inwoners in beginsel in mindere mate rekening hoeven te houden met hun fiscale draagkracht dan bij inwoners (geldend recht). Deze uitkomst wordt door Schipper echter niet wenselijk geacht voor het functioneren van de gemeenschappelijke markt van de Europese Unie. Naar zijn mening dient de fiscale behandeling van werknemers, meer specifiek of zij met betrekking tot hun arbeidsinkomen worden belast met inachtneming van hun volledige fiscale draagkracht, niet langer afhankelijk te zijn van hun woonplaats. Dit wordt onder meer onderbouwd met de economische theorie inzake belastingneutraliteit en de beginselen van de interne markt van de Europese Unie. Door belastingneutraliteit te creëren tussen binnen en buiten een lidstaat woonachtige werknemers, zou worden bevorderd dat deze groepen op gelijke voet concurreren op de Europese arbeidsmarkt (“dezelfde belastingdruk bij hetzelfde loon op dezelfde werkplek”). Om dit te realiseren wordt in het proefschrift een concreet voorstel gedaan voor nieuwe EUwetgeving in de vorm van een richtlijn.
Jan de Voogd zegt
ECLI:NL:RBZWB:2019:4140 Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 19-09-2019, BRE – 18 _ 833
Datum uitspraak:
19-09-2019
Datum publicatie:
29-11-2019
Rechtsgebieden:
Belastingrecht
Bijzondere kenmerken:
Eerste aanleg – enkelvoudig
Vindplaatsen:
Rechtspraak.nl
Inhoudsindicatie:
Artikel 7.8, zesde lid, van de Wet IB 2001, artikel 26 van het Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België tot het vermijden van dubbele belasting (het Verdrag) Belanghebbende, een kwalificerende buitenlandse belastingplichtige ingevolge artikel 7.8 van de Wet IB 2001, kan geen hoger bedrag aan negatieve uitgaven uit eigen woning in aanmerking nemen dan zijn eigen aandeel in die uitgaven. Het aandeel van zijn niet-kwalificerende echtgenote kan belanghebbende niet aanmerking nemen, ook niet naar evenredigheid van het gezinsinkomen. De echtgenote geniet namelijk inkomsten van betekenis in België, ten aanzien waarvan heffing in België plaatsvindt met inachtneming van haar persoonlijke omstandigheden. Er is geen sprake van strijd met het Unierecht. Belanghebbende geeft een onjuiste uitleg aan het arrest X van HvJ EU (C-283/15, ECLI:EU:C:2017:102) met betrekking tot aftrek naar evenredigheid. Evenmin kan belanghebbende met succes een beroep doen op artikel 26 van het Verdrag. De rechtbank wijst daarbij op het bepaalde in punt 26 van protocol I bij dat Verdrag, alwaar een bepaling is opgenomen om te vermijden dat een inwoner van België voor de Nederlandse belastingheffing tweemaal dezelfde aftrekpost kan claimen in situaties waarin diens partner die aftrekpost reeds voor de Belgische belastingheffing heeft kunnen vergelden.
Jan de Voogd zegt
In het bijzonder uit dit arrest in verband met de interpretatie van het EHvJ arrest X:
Ten aanzien van het subsidiaire standpunt belanghebbende (aftrek pro rata)
4.14.
Subsidiair heeft belanghebbende aangevoerd dat hij op grond van het arrest X ten minste recht zou moeten hebben op 56% van de negatieve inkomsten uit eigen woning, zijnde naar rato van zijn inkomen ten opzichte van het gezinsinkomen.
4.15.
De rechtbank stelt voorop dat de beslissing van het HvJ in het arrest X is gegeven op basis van een feitencomplex waarbij er naast de woonstaat in elk geval twee (lid)staten zijn waarin de belastingplichtige inkomen geniet, terwijl in de woonstaat geen sprake is van belast inkomen. Met betrekking tot die situatie heeft het HvJ geoordeeld dat de werkstaten naar evenredigheid (pro rata) rekening dienen te houden met de persoonlijke en gezingssituatie van belanghebbende. In de eindbeslissing van Gerechtshof Den Haag, van 5 december 2017, ECLI:NL:GHDHA:2017:3582, waarnaar belanghebbende verwijst, is vastgesteld dat in Zwitserland aftrek van (hypotheek)rente mogelijk is. Daarmee is vervolgens rekening gehouden bij de berekening van de door Nederland op grond van EU-recht toe te kennen faciliteiten.
4.16.
Van een drielanden-situatie zoals in het arrest X is in het onderhavige geval geen sprake. Evenmin is sprake van een situatie dat belanghebbende en zijn echtgenote – met name gelet op de inkomsten van de echtgenote – in de woonstaat geen aldaar belastbare inkomsten van betekenis hebben verworven. Het subsidiaire standpunt van belanghebbende berust op een onjuiste uitleg van het arrest X. Naar het oordeel van de rechtbank is de inspecteur dan ook niet gehouden om aan belanghebbende, naar rato van zijn inkomen, de aftrek van de negatieve inkosten uit eigen woning toe te staan. Dit brengt mee dat het subsidiair standpunt van belanghebbende eveneens verworpen dient te worden.
Jan de Voogd zegt
https://itemcrossborderportal.maastrichtuniversity.nl/index.html
zie: Grenseffectenrapportage 2019: dossier 1 (90%)
Het rapport bevat belangrijke juridsiche observaties, maar daarnaast ook empirische, bijvoorbeeld:
The analysis therefore gives no indication that the KBB influences the number of non-resident employees in the
Netherlands. The number of people living in Belgium or Germany and working as employees in the Netherlands
has been fairly stable since 2015. The longitudinal analysis also does not indicate that more foreign employees are
suddenly moving back to the Netherlands since 2015 or that the Netherlands has suddenly become less attractive
as a working country for people living in neighbouring countries. We therefore do not see any noticeable changes
in housing and labour mobility since the introduction of the KBB.
Although we do not find any evidence that the KBB has an effect on the number of non-resident workers and their
behaviour in terms of housing and labour mobility, this does not alter the fact that individuals may be burdened by
the legislation. As a result of the KBB, non-resident employees may be faced with administrative burdens that they
would not have been burdened with in the absence of this law.
We recommend continuing to monitor figures on cross-border commuting over a longer period. It is, of course,
possible that effects do not occur immediately but require more time to become visible. A longer time series
would therefore be required to investigate this.