Op grond van de Nederlandse belastingwetgeving vormt pensioen feitelijk uitgesteld loon. Pensioenpremies zijn fiscaal aftrekbaar en de werkgeversbijdragen zijn vrijgesteld. De pensioenuitkeringen worden vervolgens wel belast (de “omkeerregel”).
Om er voor te zorgen dat tegenover het verlenen van de fiscale uitstelfaciliteit in de opbouwfase van het pensioen ook Nederlandse belastinginkomsten staan in de fase dat het pensioen wordt uitgekeerd, streeft Nederland met betrekking tot fiscaal gefaciliteerd opgebouwde pensioenen naar een heffingsrecht voor de bronstaat. Dit beleid is neergelegd in de Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011 (NFV 2011) en is door de Tweede Kamer uitdrukkelijk ondersteund:
Nederland streeft naar het overeenkomen van bronstaatheffing voor gefacilieerd opgebouwde pensioenen – zowel voor reguliere pensioenuitkeringen als voor afkoopsommen van pensioenen – onafhankelijk van de fiscale behandeling van de pensioenen in de (nieuwe) woonstaat van de pensioengerechtigde. In het kader van een finaal compromis kan Nederland met individuele verdragspartners als alternatief een beperkt heffingsrecht voor de bronstaat overeenkomen, afhankelijk van de interactie tussen de fiscale stelsels van de beide verdragspartners en de waarschijnlijke migratiepatronen tussen de desbetreffende staten. In dit scenario mag de bronstaat slechts tot een vooraf vastgesteld maximumpercentage heffen. De woonstaat, die de pensioengerechtigde toegang geeft tot openbare voorzieningen, kan dan desgewenst de pensioenuitkering eveneens belasten, onder verrekening van de door het verdrag gelimiteerde belasting die is geheven door de bronstaat.
Bij het vormgeven van dergelijke verdragsbepalingen zal aandacht worden geschonken aan aspecten van uitvoerbaarheid voor de betrokken partijen, in het bijzonder ten aanzien van personen die slechts gedurende korte tijd in Nederland of de andere staat verblijven.
Zie hierover de Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011 op blz. 53 en verder.
Bron: afdeling Publieksvoorlichting Ministerie van Financiën, januari 2016